Hiện nay, với hơn 55 triệu người sử dụng mạng xã hội và tốc độ phát triển vượt bậc của các trang mạng, Việt Nam đang là một trong những quốc gia có lượng người dùng Internet trẻ trung, năng động, cởi mở và thức thời đối với những vấn đề mà họ quan tâm. Do vậy, việc quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội trở nên dễ dàng hơn và không còn xa lạ.
Theo một báo cáo của Hiệp hội Quảng cáo và Niềm tin Toàn cầu Nielsen, 92% người tiêu dùng tin vào lời giới thiệu của bạn bè và người thân hơn là quảng cáo của nhà sản xuất. Vì thế, những người có sức ảnh hưởng đến công chúng (KOL- Key Opinion Leader) được chọn để làm đại sứ thương hiệu ngày càng phổ biến. KOL trực tiếp quảng cáo sản phẩm sẽ hấp dẫn người tiêu dùng hơn bởi những chia sẻ và trải nghiệm thực tế, nhờ đó khách hàng tin vào sản phẩm hơn.
Việc "nhờ" danh người nổi tiếng sẽ giúp sản phẩm sẽ đến với người hâm mộ nhanh hơn và chiếm được lòng tin của khách hàng dễ dàng hơn. Đổi lại ngôi sao sẽ được "đánh bóng" thêm tên tuổi và có một khoản cát-xê cũng không hề nhỏ.
Trong làng showbiz Việt thì những KOL bạc tỷ với số lượng theo dõi đông đảo bây giờ phải kể đến Chi Pu (2,9 triệu), Sơn Tùng M-TP (2,6 triệu), Tóc Tiên (2 triệu), Hồ Ngọc Hà (1,9 triệu),… Họ là những ngôi sao thường được những nhà mốt nổi tiếng như Gucci, Chanel, Christian Dior, Calvin Klein,… “chọn mặt gửi vàng”.
Các sao nổi tiếng cỡ nào thì sẽ quảng bá sản phẩm mang tầm cỡ đó. Do vậy, không cần phải lên hàng sao hạng A nhưng rất nhiều KOL vẫn kiếm được tiền từ những sản phẩm nhỏ lẻ hơn.
Tuy nhiên, không phải ngôi sao nào cũng dám chịu trách nhiệm với sản phẩm mà mình mang đến với công chúng. Còn nhớ vụ việc lô hàng 14.000 mỹ phẩm của công ty TS Việt Nam bị thu hồi và xử phạt hồi cuối năm 2017 vì không rõ nguồn gốc đã gây phẫn nộ người tiêu dùng và cộng đồng fan. Trước đó, rất nhiều ngôi sao như người mẫu Ngọc Trinh, Á hậu Tú Anh, MC Ốc Thanh Vân, diễn viên Thúy Diễm, ca sĩ Trương Quỳnh Anh, diễn viên Lã Thanh Huyền… đã quảng cáo sản phẩm cho công ty này và ca ngợi hết lời.
Thậm chí MC Ốc Thanh Vân còn chắc nịch "Là người của công chúng do đó tôi luôn có ý thức về việc lựa chọn kỹ lưỡng các sản phẩm làm đẹp và chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên thực sự an toàn để giới thiệu cho tất cả mọi người".
Chỉ đến khi cơ quan chức năng khui ra lô hàng không rõ nguồn gốc thì nhiều người mới ngã ngửa, tự hỏi những lời quảng cáo như mang hết tâm can, hết ruột gan của các ngôi sao có bao nhiêu % sự thật, và họ có thực sự hiểu về sản phẩm đang sử dụng, quảng cáo, làm đại sứ?
Dù cho sau đó, Ốc Thanh Vân và diễn viên Bảo Thanh có lên tiếng thanh minh, họ làm đại diện cho nhãn hàng vì đã thấy tờ giấy có dấu đỏ của cơ quan chức năng chứng minh lô hàng chuẩn; nhưng lòng tin của những KOL này trong lòng người hâm mộ đã dần mai một.
Nhiều trường hợp fan hâm mộ đã lên tiếng và lập hashtag tẩy chay các nghệ sĩ. Như trường hợp kem dưỡng của hãng mỹ phẩm Laser mới nổi tại Việt Nam. Những sản phẩm của hãng này có nghi vấn về nguồn gốc xuất xứ khi bao bì đề “Made in Vietnam” nhưng toàn bộ thông tin lại bằng tiếng Anh, không có thông tin về nhà sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, số lô…
Tuy nhiên, hàng loạt ngôi sao có tên tuổi như Phạm Hương, Kỳ Duyên, Thu Trang, Soobin Hoàng Sơn vẫn thường xuyên livestream để quảng cáo sản phẩm này. Chỉ sau khi bị các fan bóc phốt là nhái một nhãn hiệu mỹ phẩm nổi tiếng của Hàn thì một số ngôi sao mới ngừng quảng cáo.
Một số ngôi sao như Đức Phúc đã rất thông minh khi nhận ra sản phẩm có vấn đề và kịp thời gửi lời xin lỗi đến các fan: “Đây là sơ suất của mình không tìm hiểu kỹ sản phẩm trước khi nhận lời PR, làm ảnh hưởng đến hình ảnh Phúc và sức khoẻ người tiêu dùng. Ngay sau khi được các bạn fan nhắn tin kịp thời, mình đã gỡ bài”.
Không khó khi dạo qua thị trường một số sản phẩm kem trắng da, kem tan mỡ hay viên uống giảm cân được các KOL lăng xê nhiệt tình.
Sản phẩm giảm cân Cường Anh là một ví dụ. Không chỉ bị Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cảnh báo về quảng cáo sai quy định pháp luật, sản phẩm trà giảm cân Cường Anh còn từng dính “phốt” chứa chất cấm Sibutramine có thể gây đột quỵ. Tuy nhiên sản phẩm này vẫn được các KOL rất nổi như Lã Thanh Huyền hay Andrea , Thanh Bi, Vân Dung,… quảng cáo trước đó.
Thậm chí, những người nổi tiếng này còn khẳng định chắc nịch “Vân Dung đã giảm được 3kg và đến 9cm vòng bụng sau khi sử dụng giảm cân Cường Anh. Trước giờ, chị thuộc tạng người rất khó giảm cân, dùng qua rất nhiều loại thuốc nhưng chẳng thể giảm nổi. Giảm được 3kg thế này chị nghĩ đã rất thành công rồi. Một vài người bạn của chị sau khi dùng trà giảm cân đã giảm đến 5kg và vòng eo nhỏ lại hẳn”.
Còn diễn viên Lã Thanh Huyền thì lại cho rằng “Khi lớn tuổi, mỡ cũng dễ tích tụ hơn, mình ưu tiên lựa chọn Trà giảm cân Cường Anh. Đây là sản phẩm đã giúp mình vượt qua giai đoạn khủng hoảng về cân nặng”
Rồi trà giảm cân Go Lean Detox cũng đã bị thu hồi do có chứa chất cấm sibutramin và phenolphthalein.
Thế nhưng, nhiều KOL như Thanh Thúy, Cát Tường vẫn vô tư quảng cáo cho sản phẩm. Theo như bài viết trên trang web của công ty trích lời diễn viên này thì, cô chỉ sử dụng những sản phẩm khi đã tìm hiểu về thành phần, công dụng và đảm bảo sản phẩm không gây ra tác dụng phụ cho sức khỏe của mình. “Golean không chỉ mang lại công dụng giảm cân vô cùng nhanh chóng, chỉ trong 1 tuần mà còn rất tiện lợi, phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dùng. Vì sản phẩm được chế xuất ở dạng viên, cho nên Thanh Thúy và người bạn của mình có thể mang theo bên mình để sử dụng mọi lúc, mọi nơi”.
Nếu xét về mặt trách nhiệm, không thể nói những người nổi tiếng vô can. Thậm chí, cần đặt ra vấn đề, có phải những nghệ sĩ nói trên có hành vi “tiếp tay” cho sai phạm của doanh nghiệp?
Điều này có thể, nếu thực sự họ biết, hoặc nghi ngờ chất lượng sản phẩm những vẫn bất chấp nhắm mắt làm ngơ, giới thiệu cho người tiêu dùng khi đã nhận tiền để quảng cáo thì quả thực, họ phải có trách nhiệm với người hâm mộ và người tiêu dùng.
Ở thời điểm hiện tại, dù xảy ra vô số vụ lùm xùm về KOL quảng cáo sản phẩm không đúng như chất lượng nhưng nhiều người nổi tiếng vẫn coi nhẹ điều này để kiếm tiền.