Sự việc xảy ra vào lúc 11h15 ngày 30/1/2018, ông Nguyễn Cà Rê ở quận Ninh Kiều (Cần Thơ) đem 100 USD đến tiệm vàng Thảo Lực của ông Lê Hồng Lực nằm trên địa bàn, để đổi tiền Việt. Khi ông Nguyễn Hồng Lực vừa trao 2,26 triệu đồng cho ông Nguyễn Cà Rê thì bị bắt quả tang mua bán ngoại tệ trái phép. Tang vật bị tịch thu, không có gì đáng băn khoăn.
Thế nhưng, vì sao phải đến ngày 4/9, thì UBND TP Cần Thơ mới ra quyết định xử phạt hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê và 180 triệu đồng đối với ông Nguyễn Hồng Lực? Có gì thầm kín phía sau một vụ giao dịch quá nhỏ này, liệu có liên quan đến hành vi “nhân tiện” tịch thu vàng trắng, kim cương, đá quý và cả đầu thu camera từ cơ sở kinh doanh của ông Nguyễn Hồng Lực chăng?
Căn cứ vào Nghị định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ, tiệm vàng Hồng Lực không có giấy phép thu đổi ngoại tệ, nhưng vẫn mua tờ 100 USD của ông Nguyễn Cà Rê là sai. Và hình thức xử lý có thể tiến hành rất nhanh gọn. Không hiểu nghiên cứu tỉ mỉ đến mức nào, mà cơ quan chức năng phải mất hơn nửa năm để tham mưu UBND TP Cần Thơ ra mức phạt “khủng” như vậy? Nếu biện giải rằng, mạnh tay xử phạt vi phạm hành chính để cố tình răn đe thì e chừng không thuyết phục. Bởi lẽ, không có cơ sở chứng minh cả ông Nguyễn Cà Rê và ông Nguyễn Hồng Lực là những đối tượng kinh doanh ngoại tệ “lậu” một cách chuyên nghiệp.
Ông Nguyễn Cà Rê chỉ là thợ sửa chữa điện, được bạn cho một tờ 100 USD. Thời điểm cận Tết Nguyên đán, vì túng bấn, nên ông Nguyễn Cà Rê phải mang tờ 100 USD đi đổi tiền Việt để mua sắm tất niên. Yếu tố không thể không cân nhắc là ông Nguyễn Cà Rê cũng như bao người dân nghèo khác, không thể biết chỗ nào có giấy phép thu đổi ngoại tệ, mà chỉ đến tiệm vàng để bán USD theo sự mách bảo của bà con chòm xóm. Chính những chuyên gia tài chính - ngân hàng cũng phải thừa nhận, hiện nay không phải người dân có nhu cầu giao dịch ngoại tệ cũng biết nơi nào được phép thu đổi ngoại tệ, nơi nào không!
Ông Nguyễn Cà Rê chắc chắn phải làm đơn gửi UBND TP Cần Thơ để xin xem xét giải quyết trường hợp cá nhân hoàn cảnh khó khăn không thể thi hành quyết định nộp phạt 90 triệu đồng. Và trường hợp của ông Nguyễn Cà Rê cũng khiến cộng đồng phải suy nghĩ mạch lạc hơn về khái niệm thu đổi ngoại tệ và Nhà nước cũng cần xem xét lại các quy định điều chỉnh hành vi này.
