1. Ung thư là gì?

Ung thư (cancer) là tên dùng chung để mô tả một nhóm các bệnh phản ảnh những sự thay đổi về sinh sản, tăng trưởng và chức năng của tế bào. Các tế bào bình thường trở nên bất thường (đột biến) và tăng sinh một cách không kiểm soát, xâm lấn các mô ở gần (xâm lấn cục bộ) hay ở xa (di căn) qua hệ thống bạch huyết hay mạch máu. Di căn là nguyên nhân gây tử vong chính của ung thư. Những thuật ngữ khác của ung thư là  khối u ác tính hoặc tân sinh ác tính (malignant neoplasm).
Ung thư không chỉ là một bệnh mà là nhiều bệnh. Có hơn  100 loại ung thư khác nhau.

2. Nguyên nhân ung thư

Ung thư xuất phát từ một tế bào đơn lẻ, đơn vị cơ bản của sự sống. Sự chuyển dạng từ một tế bào bình thường thành một tế bào ung thư là một quá trình nhiều giai đoạn, từ một tổn thương tiền ung thư đến khối u ác tình. Những thay đổi này là kết quả của sự tương tác giữa các yếu tố di truyền của một người và ba loại tác nhân bên ngoài, bao gồm:

  • các tác nhân sinh ung vật lý, như tia cực tím và bức xạ ion hóa;
  • các tác nhân sinh ung hóa học, như a-mi-ăng (asbestos), các thành phần của khói thuốc lá, aflatoxin (một chất nhiễm bẩn thức ăn), và arsenic (một chất nhiễm bẩn nước uống); và
  • các tác nhân sinh ung sinh học, như nhiễm trùng một số virus, vi khuẩn hay ký sinh trùng


Khói thuốc lá – Nguyên nhân ung thư hàng đầu

Ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Bệnh ung thư ảnh hưởng đến mọi người bất kể quốc gia, chủng tộc hay tôn giáo. Bảng dưới đây sẽ cho bạn thấy số ca ung thư mới mắc hàng năm, số người hiện đang sống với bệnh ung thư trên thế giới và tại Việt Nam.

THẾ GIỚI (Globocan 2008)

Nam

Nữ

Hai giới

Dân số (ngàn người)

3.414.566

3.358.715

6.773.281

Số ca ung thư mới (ngàn người)

6.617,8

6.044,7

12.662,6

Nguy cơ mắc ung thư trước tuổi 75 (%)

21,2

16,5

18,6

Số ca chết (ngàn người)

4.219,6

3.345,2

7.564,8

Nguy cơ chết từ ung thư trước tuổi 75 (%)

13,4

9,1

11,1

Số ca hiện mắc trong 5 năm, người lớn (ngàn người)

13.514,9

15.288,3

28.803,2

5 ung thư thường gặp nhất

 

 

 

 

Phổi

Phổi

 

Tiền liệt tuyến

Đại trực tràng

 

Đại trực tràng

Cổ tử cung

Đại trực tràng

 

Dạ dày

Phổi

Dạ dày

 

Gan

Dạ dày

Tiền liệt tuyến


Tại Việt Nam:

VIET NAM (Globocan 2008)

Nam

Nữ

Hai giới

Dân số (ngàn người)

42.973

44.122

87.095

Số ca ung thư mới (ngàn người)

55,0

56,5

111,6

  Nguy cơ mắc ung thư trước tuổi 75 (%)

15,9

12,8

14,1

Số ca chết (ngàn người)

43,7

38,3

82,0

  Nguy cơ chết từ ung thư trước tuổi 75 (%)

12,7

8,8

10,5

Số ca hiện mắc trong 5 năm, người lớn (ngàn người)

67,3

107,8

175,1

5 ung thư thường gặp nhất

 

 

 

 

Gan

Gan

Gan

 

Phổi

Phổi

Phổi

 

Dạ dày

Dạ dày

 

Đại trực tràng

Dạ dày

Đại trực tràng

 

Họng mũi

Cổ tử cung

Nguồn: International Agency for Research on Cancer, WHO, http://globocan.iarc.fr/

Bệnh ung thư có thể được giảm thiểu và kiểm soát qua việc áp dụng các chiến lược phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm ung thư. Nhiều bệnh ung thư có cơ hội chữa lành cao nếu được chẩn đoán ung thư sớm và điều trị đầy đủ

3. Những dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư

Phát hiện ra bệnh ngay từ khi có những dấu hiệu cảnh báo sớm thì cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư của bạn sẽ cao hơn, ít tốn kém hơn.

Hiện nay, ung thư vẫn là căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao, là nỗi lo sợ đối với tất cả chúng ta. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện và điều trị sớm.

Theo khảo sát của Viện nghiên cứu Ung thư Vương Quốc Anh, gần một nửa số người có triệu chứng sớm của ung thư không đến gặp bác sĩ vì chủ quan. Họ cho rằng đó là những biểu hiện thông thường. Do đó, tỷ lệ tử vong vì ung thư ở xứ sở sương mù vẫn đang ở mức cao.

Chúng ta đều biết rằng có nhiều loại bệnh ung thư và mỗi bệnh lại có những biểu hiện khác nhau. Dấu hiệu cảnh báo sớm cũng phụ thuộc vào bộ phận ung thư.

Mặt khác, dấu hiệu ban đầu của ung thư thường không rõ rệt. Nhiều trường hợp bệnh ung thư lại không có dấu hiệu gì hoặc chỉ biểu hiện ở giai đoạn cuối.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể biết một số dấu hiệu cảnh báo chung chung và sớm của ung thư, từ đó cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư của bạn sẽ cao hơn, ít tốn kém hơn.

Theo các chuyên gia có những dấu hiệu cảnh báo ung thư sớm rất thường gặp bạn nên biết:

Thay đổi dưới da

Dấu hiệu đầu tiên chính là những thay đổi dưới da. Những cục cứng bất thường dưới da vùng ngực thường xuất hiện sớm nếu bạn bị ung thư vú. Tuy nhiên, những dấu hiệu này thường khó được phát hiện sớm bằng tay khi chúng có kích thước nhỏ. Nếu bạn sờ được những cục cứng này bằng tay thì cũng là lúc bệnh tiến triển nặng và vào giai đoạn muộn.

Thường xuyên bị ngứa và nổi mẩn khắp trên da trong một số trường hợp cũng là dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh ung thư. Khi bạn bị ung thư nhất là ung thư da hệ thống miễn dịch của bạn sẽ bắt đầu phải chiến đấu với những tác nhân gây bệnh, việc này sẽ làm tăng lưu lượng máu tới vùng da bị bệnh khiến da bạn nhạy cảm hơn và dễ ngứa ngáy hơn.

Loét lâu ngày

Các vết thương trên da lâu lành cũng được coi là một dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh ung thư của cơ thể. Tuy nhiên dấu hiệu này cũng thường bị bỏ qua.

Một dấu hiệu sớm báo bệnh ung thư khác chính là những vết loét lâu ngày không khỏi trong miệng và lưỡi. Hầu hết mọi người đều bỏ qua dấu hiệu này và cho rằng đó là vết nhiệt miệng lưỡi thông thường.

Họng đau, khó nuốt

Thường xuyên bị khó nuốt, bị đau khi nuốt, ăn không ngon miệng thì bạn cũng cần đi khám bác sĩ ngay vì có thể ở vòm họng hoặc vùng cổ của bạn đang bị ung thư.

Sự thay đổi của hệ tiêu hóa

Bất cứ sự thay đổi nào bất thường trong đường ruột hoặc nhu động ruột của bạn cũng là một dấu hiệu bất thường liên quan tới bụng ung thư. Nếu bạn đi ngoài phân có máu bạn cũng đừng bỏ qua việc kiểm tra xem mình có bị ung thư máu hay ung thư đại trực tràng hay không?

Nước tiểu biến đổi và màu sắc, mùi nước tiểu bất thường, nước tiểu xuất hiện nhiều bọt hoặc có màu cũng là dấu hiệu bệnh ung thư dễ bị quên lãng và nhầm tưởng sang bệnh khác.

Chảy máu bất thường

Tình trạng chảy máu bất thường ví dụ như chảy máu chân răng, chẳng máu tử cung, chảy máu núm vú đều vô cùng nguy hiểm cần phải cẩn trọng.

Thay đổi giọng nói

Khi bị ung thư thanh quản thì giọng nói của bạn sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên và rõ rết. Vì thế nếu thấy giọng nói thay đổi bất thường bạn đừng chủ quan mà hãy đi khám sớm nhất có thể.

Ho kéo dài

Ho dai dẳng kéo dài có thể do viêm họng hoặc bị bệnh đường hô hấp nhưng cũng có thể là dấu hiệu ung thư họng, ung thư phổ, ung thư thực quản trong cơ thể bạn. Nếu thường xuyên ho dai dẳng, ho ra máu bạn cần phải đặc biệt thận trọng.

U xuất hiện

Những cục cứng bất thường dưới da vùng ngực thường được phát hiện sớm nhờ bạn tự kiểm tra. Nếu nhận thấy điều khi thay đổi, hãy đi khám bác sĩ ngay.

Theo An Nhiên / Reatimes