Gần đây các tiểu thương ở chợ đầu mối hoặc nhiều người bán hàng rong đã có xu hướng đẩy mạnh tiêu thụ các mặt hàng trái cây cùng loại với Việt Nam như bòn bon, măng cụt, bơ, nhãn ... nhưng của Thái Lan do người dùng chuộng và khả năng tiêu thụ mạnh hơn. Bên cạnh đó, các mặt hàng trái cây của Thái có mức giá đắt hơn nên người bán cũng có lãi lời nhiều hơn.
Tình trạng này dẫn đến cảnh trái cây Việt bị lép vế trên chính thị trường của mình, rớt giá thảm hại và hàng tồn, hàng dư, quả hỏng, quả dập diễn ra ngày một nhiều.
Chị Hoa, chủ sạp trái cây ở chợ Văn Thánh cho biết, hơn tháng nay chị giảm lấy bòn bon trong nước để chuyển qua nhập bòn bon có xuất xứ Thái Lan vì sản phẩm này được khách hàng ưa chuộng.
Chị cho biết: “Tháng trước, mỗi ngày tôi bán sỉ và lẻ khoảng 1-2 thùng bòn bon Thái (20 kg) với giá 60.000 đồng/kg. Trong khi đó, loại của Việt Nam giá chỉ 40.000-45.000 đồng/kg, nhưng khách không chuộng mua vì quả nhỏ mà ăn lại chua hơn so với hàng ngoại”.
Không chỉ chị Hoa hào hứng với bòn bon Thái, tại chợ Bà Chiểu, Thị Nghè (Bình Thạnh) hầu hết các tiểu thương đều chọn loại này để kinh doanh, cộng thêm măng cụt Thái cũng là mặt hàng được bán rộng rãi bên cạnh sản phẩm mang thương hiệu Lái Thiêu.Tiểu thương này cũng cho biết, trong số các loại trái cây bán tại sạp của chị, bòn bon đang là loại bán chạy nhất nhờ quả mọng, tròn, đều. Nếu bán sỉ với số lượng lớn, chị còn bớt 5.000-7.000 đồng/kg mỗi kg cho khách.
Chị Hằng, tiểu thương chợ Thị Nghè cho hay, mặc dù măng cụt Cái Mơn, Lái Thiêu đang ồ ạt chuyển về thành phố, nhưng chị vẫn không quên nhập thêm hàng từ Thái để người tiêu dùng lựa chọn.
Theo chị Hằng, măng cụt Việt Nam giá rẻ hơn hàng Thái 5.000 đồng/kg, nhưng sản phẩm này chưa được chăm sóc và có kỹ thuật canh tác kỹ lưỡng nên nhiều trái bị sâu, thiếu đồng đều. Cứ một kg măng cụt trung bình 10-15 trái thì có tới 30% vỏ bị cứng và hỏng bên trong. Còn với hàng Thái, đa phần trái mềm, lượng cơm ở trong dày. Nhiều khách ăn quen còn thường xuyên đặt hàng và chị cho giao tới tận nhà.
Hiện măng cụt Thái có giá 45.000 đồng/kg, thời điểm đầu vụ giá lên tới 80.000 đồng/kg. Trong khi đó, măng cụt Việt chỉ quanh mức 35.000-40.000 đồng/kg.
Bên cạnh măng cụt, bòn bòn, hiện nay bơ sáp, mận Mỹ cũng len lỏi và lấn lướt hàng Việt. Nếu bơ trong nước từ các tỉnh Tây Nguyên đang đổ về, giá chỉ 15.000-40.000 đồng/kg, thì hàng Mỹ đang được nhiều hệ thống siêu thị nhập bán với giá 249.000-280.000 đồng/kg.
Tại cửa hàng trái cây quà tặng trên đường Nguyễn Tri Phương (Q10), bơ Mỹ được xếp vào nhóm hàng “đặc biệt” và được bán với giá 358.000 đồng/kg. Loại này được giới thiệu là thơm, ngọt, bùi.
Nhân viên cửa hàng cho biết, nếu so với giá bơ Việt thì loại này đắt gấp nhiều lần, tuy nhiên, so với các loại trái cây nhập khẩu khác như dâu tây Mỹ, cherry, thì đây là sản phẩm có mức giá hợp lý. Nhân viên này cho biết: “Một trong những lý do bơ nội lép vế bơ ngoại là khâu bảo quản không tốt, trái dễ bị thối đầu nên khách chê”.
Chủ một cửa hàng thực phẩm sạch ở Hà Nội cho hay, bòn bon, nhãn, na nhập từ Thái Lan của chị đều đang hết hàng. Chị cho biết: "Ưu điểm của các sản phẩm này là trái to, mọng, có vị ngọt đậm đà. Riêng đối với na Thái, tuần trước tôi mới nhập 40kg nhưng bán chỉ trong 2 ngày là hết nên đang cố gắng tìm nguồn nhập thêm để cung cấp cho khách hàng".
Trước đó có bán na trong nước nhưng không được khách ưa chuộng vì sản phẩm này nhiều hạt, vị ngọt thất thường, trọng lượng mỗi trái chỉ 200-300gram. Hiện na Việt có giá dao động 20.000-50.000 đồng một kg, còn hàng Thái giá 100.000-120.000 đồng, trung bình mỗi trái nặng 0,5-0,7 kg mà vẫn thiếu hàng để bán.
Không chỉ các kênh bán hàng truyền thống ưu tiên cho trái cây có xuất xứ từ nước ngoài thì trên mạng, các sản phẩm này cũng được bán rầm rộ. Đặc biệt mãng cầu (na) của Thái thời gian này đang rất hút khách, nhiều cửa hàng online cho biết liên tục "cháy" hàng.
Thực tế đáng buồn chỉ ra rằng, trái cây Việt đang bị rớt giá thảm hại trên chính thị trường nước nhà với tình trạng đổ đống trên vỉa hè hoặc tồn ứ trong các cửa khẩu, kho hàng ...