Ngày 21/3/2016, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Quyết định số 1052/QĐ-BCT thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bán hàng đa cấp đối với 07 doanh nghiệp, bao gồm: Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty TNHH Unicity Marketing, Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, Công ty Cổ phần Liên minh tiêu dùng Việt Nam, Công ty Cổ phần Liên kết tri thức, Công ty Cổ phần Tập đoàn liên kết Việt Nam và Công ty TNHH Nhượng quyền thương mại Thăng Long. Thành phần Đoàn kiểm tra bao gồm đại diện Cục Quản lý cạnh tranh, Cục Quản lý thị trường và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C46).
Ngày 29/4/2016, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Quyết định số 1675/QĐ-BCT nâng cấp Trưởng đoàn kiểm tra lên cấp Lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh, đồng thời bổ sung thêm một số thành viên là đại diện các đơn vị liên quan của Bộ Công Thương, bao gồm: Thanh tra Bộ, Vụ Pháp chế, Vụ Tài chính và Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin.
Ngày 07/7/2016, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký Kết luận kiểm tra đối với 04 doanh nghiệp thuộc danh sách kiểm tra. Trong danh sách này, Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam bị cơ quan chức năng “vạch trần” 10 nội dung sai phạm.
Cụ thể, kết quả kiểm tra cho thấy: Công ty đã sử dụng một số hợp đồng không đúng với mẫu đã đăng ký với Cục Quản lý cạnh tranh để ký kết với nhà phân phối, không điền đầy đủ thông tin nhà phân phối theo quy định, ký hợp đồng với người nước ngoài khi họ chưa có giấy phép lao động tại Việt Nam. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 10, Điều 19 và Điều 24 Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Công ty cho phép một nhà phân phối có nhiều hơn một mã kinh doanh trên hệ thống. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại điểm p khoản 1 Điều 5 Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam không thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công Thương đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 3 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 17 Nghị định 42/2014/NĐ-CP, quy định chi tiết tại khoản 4 Điều 10 Thông tư 24/2014/TT-BCT.
Công ty đã thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng cuối năm 2015 đến 40 Sở Công Thương và Cục Quản lý cạnh tranh. Tuy nhiên, các báo cáo này được thực hiện không đúng thời hạn, chủ yếu thực hiện vào tháng 3 năm 2016. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 28 Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Công ty chưa thực hiện đào tạo và cấp chứng chỉ đào tạo cơ bản về bán hàng đa cấp theo quy định cho toàn bộ các nhà phân phối đã ký hợp đồng và thực hiện việc bán hàng đa cấp cho Công ty. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 20 Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với thực tế hoa hồng đã chi trả cho người tham gia. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định tại khoản 7, Điều 22 Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Bên cạnh đó, Công ty này có dấu hiệu báo cáo không đầy đủ về tình trạng tồn kho.
Ngoài ra, qua kiểm tra tài liệu lưu hành các sản phẩm: Thực phẩm chức năng viên nang mềm dầu cá biển giọt vàng Alaska, phân bón lá Eco-Hydro, Eco-Nereo và phân bón hữu cơ vi sinh EMZ phát hiện thấy Công ty có dấu hiệu vi phạm quy định về ghi nhãn sản phẩm và lưu thông hàng hóa chưa đủ điều kiện trên thị trường.
Kiểm tra trang thông tin điện tử tại địa chỉ http://admin.aviinet.com của Công ty cho thấy một số nội dung chưa phù hợp về quản lý hoạt động thương mại điện tử, cụ thể như sau: Website có chức năng đặt hàng trực tuyến nhưng không tuân thủ quy trình giao kết hợp đồng theo quy định.
Website thu thập thông tin người dùng nhưng không xây dựng, ban hành hoặc không thực hiện chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng.
Cho phép người dùng đặt mua hàng hóa đã đăng ký chấm dứt kinh doanh theo phương thức đa cấp. Các sản phẩm thực phẩm đăng tải trên website không tuân thủ quy định về thông tin mô tả sản phẩm.
Logo "Đã đăng ký với Bộ Công Thương" không đúng hình thức đã đăng ký với Bộ Công Thương. Nhiều dữ liệu về cộng tác viên/thành viên chưa chính xác.
Nhiều đơn đặt hàng đã thanh toán nhưng không có thông tin về người mua hoặc có người mua nhưng không có trên hệ thống. Một số dữ liệu nhà phân phối không có trong cây hệ thống.
Đặc biệt, kiểm tra xác suất theo thống kê của Công ty, Đoàn kiểm tra phát hiện một số nhà phân phối có phát sinh doanh số trên thực tế nhưng không được ghi nhận vào doanh thu của Công ty. Hành vi này cho thấy Công ty có dấu hiệu không kê khai đầy đủ doanh thu, sử dụng hóa đơn, chứng từ không phù hợp, vi phạm quy định pháp luật về thuế.
Trước đó, ngày 26/4/2016, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1816/QĐ-UBND-NC về việc kiểm tra chấp hành pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn. Qua kiểm tra, Đoàn liên ngành đã xử phạt 7 cơ sở hoạt động kinh doanh đa cấp với số tiền 273 triệu đồng.
Trong danh sách này, Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam bị xử phạt với số tiền lớn nhất là 70 triệu đồng vì thực hiện không đúng nghĩa vụ báo cáo định kỳ về hoạt động bán hàng đa cấp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định, và không quản lý người tham gia bán hàng đa cấp qua hệ thống thẻ thành viên theo quy định.
Theo thông tin Báo Nghệ An công bố mới đây, số lượng người trên địa bàn tỉnh này tham gia “bán hàng đa cấp” cho Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam trong cả năm 2015 lên đến 1.564 người...
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về những sai phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp./.
