Trong khu vực ASEAN, chi phí logistics ở Việt Nam cũng cao hơn so với các nước như Singapore (8,5%), Malaysia (13%) và Thái Lan (15,5%).
Những yếu tố góp phần tăng chi phí vận chuyển
Ngành nông sản là một trong những lĩnh vực chịu tác động nặng nề của chi phí logistics. Theo ông Nguyễn Đình Tùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, chi phí logistics trong ngành nông sản chiếm khoảng 20-25% giá trị sản phẩm. Điều này dẫn đến việc sản phẩm nông nghiệp Việt Nam có giá thành cao hơn, giảm điểm lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Chi phí logistics tại Việt Nam Một thách thức cho cạnh tranh quốc tế
Trong ngành gỗ, chi phí vận chuyển, lưu kho, thủ tục hải quan và các công việc giấy tờ khác cũng gây áp lực đáng kể cho doanh nghiệp. Ông Đặng Quốc Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thủ công Mỹ nghệ gỗ Liên Minh, cho biết chi phí logistics chiếm tới 20-30% giá trị mỗi container gỗ xuất khẩu, khiến lợi nhuận của doanh nghiệp bị suy giảm. Sự cạnh tranh về giá cả cùng với tình trạng hạn chế đơn hàng và các loại phí cao khác làm ngành gỗ gặp nhiều khó khăn.
Tình trạng kẹt xe tại các cửa khẩu và thiếu container cũng góp phần làm tăng chi phí vận chuyển. Việc phụ thuộc vào đội tàu nước ngoài cũng là một thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu. Điều này giới hạn khả năng lựa chọn tối ưu về cước phí và lịch trình vận chuyển. Đặc biệt, trong mùa cao điểm, giá cước vận chuyển và các khoản phụ phí tăng mạnh mà không được thông báo trước.
Một vấn đề khác là hạ tầng logistics phục vụ ngành nông nghiệp vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Đối với các vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi được coi là vựa lúa và vựa nông thủy sản lớn nhất đất nước, dịch vụ logistics phát triển chậm chạp. Sự thiếu hụt phương tiện vận chuyển lớn khi thu mua nông sản tại vườn dẫn đến việc phải sử dụng các phương tiện trung gian như xuồng, ghe, xe máy, xe ba gác, xe tải nhỏ, làm tăng chi phí và ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa.
Ngoài các vấn đề trên, nguyên nhân chủ quan góp phần vào tình trạng này là do hầu hết các doanh nghiệp logistics ở Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoạt động thiếu sự liên kết và cơ sở hạ tầng logistics chưa đồng bộ. Sự kết nối giữa các loại hình vận tải và giao nhận cũng chưa đạt mức cao.
Trong bối cảnh khó khăn của xuất khẩu, các doanh nghiệp mong đợi các giải pháp giảm chi phí logistics để giảm áp lực về giá và nâng cao khả năng cạnh tranh. Điều quan trọng là đơn giản hóa và làm minh bạch thủ tục hải quan, cắt giảm chi phí không cần thiết và tăng tính dự đoán trong quá trình xuất khẩu và mở rộng thị trường mới.
Bà Ngô Tường Vy, Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, cho rằng nếu không giảm chi phí logistics, hàng hóa Việt Nam sẽ không còn hấp dẫn với người tiêu dùng và đối tác nước ngoài trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.
Bên cạnh việc giảm chi phí logistics, có một số giải pháp khác để cải thiện hiệu quả logistics tại Việt Nam và tăng cường sự cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu. Dưới đây là một số ý kiến và giải pháp được đưa ra:
Đầu tư vào hạ tầng logistics: Chính phủ cần tiếp tục đầu tư vào hạ tầng vận tải và cơ sở hạ tầng logistics, bao gồm cả các cảng biển, cảng hàng không, đường sắt, đường bộ và kho bãi. Điều này sẽ giúp nâng cao khả năng vận chuyển và giảm thời gian và chi phí logistics.
Đẩy mạnh công nghệ thông tin: Sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý logistics có thể giúp cải thiện quá trình vận chuyển và giảm thiểu thủ tục giấy tờ. Việc áp dụng các hệ thống quản lý kho, theo dõi hàng hóa và quản lý lộ trình vận chuyển sẽ giúp tăng tính hiệu quả và minh bạch trong quá trình logistics.
Tăng cường hợp tác công tư: Cần tạo ra môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp và nhà nước hợp tác trong việc phát triển hạ tầng logistics và quản lý logistics. Sự hợp tác giữa các bên có thể giúp chia sẻ nguồn lực và kinh nghiệm, đồng thời tạo ra các giải pháp tối ưu hóa quy trình logistics.
Đào tạo và phát triển nhân lực: Đào tạo và phát triển nhân lực chuyên nghiệp trong lĩnh vực logistics là rất quan trọng. Cần đảm bảo rằng có đủ nhân lực có kiến thức và kỹ năng cần thiết để quản lý và thực hiện quy trình logistics hiệu quả.
Thúc đẩy cạnh tranh trong ngành logistics: Cần tạo điều kiện để các doanh nghiệp logistics trong nước có thể phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ, đồng thời tăng cường sự cạnh tranh trong ngành. Điều này có thể đạt được thông qua việc thúc đẩy sự đa dạng hóa và chuyên môn hóa trong lĩnh vực logistics.
Như vậy, để giảm chi phí logistics và nâng cao sự cạnh tranh của Việt Nam trong lĩnh vực này, cần có một sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng logistics, sử dụng công nghệ thông tin, tăng cường hợp tác công tư, đào tạo nhân lực chuyên nghiệp và thúc đẩy cạnh tranh trong ngành logistics.
Nguồn: https://thuongtruong.com.vn/news/chi-phi-logistics-tai-viet-nam-mot-thach-thuc-cho-canh-tranh-quoc-te-104639.html
