Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc dùng dầu tốt hơn dùng mỡ thực tế chỉ đúng mà chưa đủ, vì còn phụ thuộc vào độ tuổi của người sử dụng.
Mỡ có chức năng tham gia tạo nên màng tế bào thần kinh, tham gia vào một số men chuyển hóa trong cơ thể và đặc biệt là nội tiết tố sinh dục, tuyến thượng thận… Do đó, trẻ đang tuổi lớn và người ở tuổi trung niên nên ăn thịt, cá có thêm chút mỡ.
Trong khi đó, dầu ăn được cho rằng không gây béo phì nên nhiều người lớn tuổi hay mắc các bệnh về mỡ máu hay huyết áp cao lựa chọn sử dụng. Tuy nhiên, một gam chất béo cung cấp cho cơ thể 9 calo.
Như vậy, dầu, mỡ hay các loại hạt có dầu, bơ, phô mai, váng sữa… đều cung cấp năng lượng như nhau. Thực tế, ăn nhiều món xào rán bằng dầu vẫn gây tăng cân, béo phì, bị bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ như ăn mỡ.
Cơ thể mỗi người cần một lượng chất béo khoảng 30% tổng số năng lượng, bao gồm cả các chất béo không nhìn thấy nhưng vẫn hiện diện trong các thực phẩm: gạo nếp, thịt nạc…
Các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá: Mỡ động vật như mỡ lợn, bò, gà, cừu... là nguồn năng lượng tốt. Tuy nhiên, do chứa axit béo thiết yếu mà lại có quá nhiều axit béo no bão hòa nên mỡ làm tăng lượng cholesterol trong máu.
Trong khi đó, các loại dầu thực vật chứa nhiều axit béo không no, có tác dụng làm giảm lượng cholesterol trong máu, phòng ngừa bệnh tim mạch.
Thế nhưng nếu sử dụng quá nhiều lần, hoặc chỉ dùng đơn thuần dầu thực vật thì cũng không tốt. Dầu thực vật còn dễ bị oxy hoá, làm sản sinh một số chất không có lợi cho sức khoẻ.
Nên sử dụng dầu hay mỡ?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu ăn quá nhiều mỡ động vật có thể làm cho hàm lượng mỡ trong máu tăng cao dễ dẫn đến xơ cứng động mạch.
Vì thế bạn nên sử dụng mỡ trong chế biến món ăn một cách hợp lý nhất để không gây hại cho sức khỏe.
Đối với những người cao tuổi, nhóm người có rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch thì phải kiêng ăn mỡ để giúp cơ thể giảm các axit béo no (làm tăng cholesterol).
Bởi lẽ lượng chất béo có trong thịt nạc, cá nạc, cơm… cũng đã gần đủ cho cơ thể, vì vậy người cao tuổi buộc phải ăn kiêng mỡ tuyệt đối theo yêu cầu của bác sĩ, chỉ cần ăn cơm với các món thịt, cá luộc, hấp và rau xào với ít dầu là đủ.
Các nhà nghiên cứu phát hiện, chiên/rán thực phẩm trong mỡ lợn sẽ tốt cho sức khỏe của con người hơn, vì các loại dầu thực vật giải phóng ra nhiều hóa chất độc hại, có thể gây ung thư, bệnh tim và thậm chí cả chứng mất trí, hơn khi đun nóng
Trong quá trình đun nóng, mọi loại dầu ăn đều trải qua cùng một phản ứng hóa học. Nhưng những loại giàu chất béo không bão hòa đa sẽ sản sinh ra lượng lớn chất aldehyde, trong khi các loại giàu chất béo không bão hòa đơn (monounsaturated fat) tạo ra ít hóa chất độc hại này hơn và những loại dầu, mỡ giàu chất béo bão hòa sẽ tạo ra ít chất độc nhất.
Các sản phẩm phụ độc hại này được phát hiện có liên quan đến bệnh tim, ung thư, các dị tật thai nhi, chứng viêm, loét dạ dày và cao huyết áp.
Do vậy, các nhà chức trách y tế vẫn khuyến nghị dùng các loại dầu thực vật giàu chất béo không bão hòa đa, nhưng rõ ràng đây là lời khuyên sai. Mọi người nên quan tâm nhiều tới chúng, nhất là những loại chúng ta mua ở các chợ và siêu thị cũng như khi đi ăn ở các nhà hàng hoặc mua thực phẩm tại các cửa hàng sử dụng chúng để chế biến đồ ăn sẵn.