Cục An toàn thực phẩm lên tiếng
Mới đây, website Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Đài Loan cho biết đã thu 250 mẫu đũa dùng một lần tại 170 cửa hàng. Trong đó, phát hiện 1 mẫu chứa chất biphenyl (0.22ppm) và 3 mẫu khác chứa hydrogen peroxide. Cả 4 mẫu trên đều thuộc một lô hàng nhập từ Việt Nam.
Phía Đài Loan cho biết, biphenyl và hydrogen peroxide là 2 chất tẩy trắng. Đặc biệt biphenyl có nguy cơ tiềm ẩn là phá hủy phổi, dạ dày và tuyến tụy, phơi nhiễm với liều lượng thấp trong thời gian ngắn có thể gây trở ngại tới chức năng gan và tuyến giáp, tiếp xúc lâu dài nguy cơ dẫn đến ung thư gan và các khối u ác tính.
Trước thông tin trên, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho biết đã liên hệ với Văn phòng Kinh tế - Văn hóa Đài Bắc tại Hà Nội đề nghị cung cấp thông tin chi tiết để xử lý nhưng hiện phía Đài Loan chưa thông báo số đũa trên do công ty nào của Việt Nam xuất sang.
Theo ông Phong, đây mới là thông tin một phía từ trang web của Đài Loan, là thông tin chưa chính thức nên chưa thể kết luận điều gì.
Ông Phong cho biết, đũa dùng một lần có thể dùng chất chống mốc, kháng khuẩn để bảo quản nhưng phải trong danh mục và hàm lượng cho phép. Tại Việt Nam, ông Phong cho biết từng kiểm tra đũa dùng một lần và ống hút, nhưng chưa phát hiện chất ngoài danh mục trong sản phẩm.
Bộ Y tế Việt Nam đang yêu cầu phía Đài Loan cung cấp thông tin cơ sở xuất khẩu đũa 1 lần để tiến hành kiểm tra
Đũa dùng 1 lần không gây phá huỷ nội tạng
Phân tích dưới cơ sở khoa học, ông Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Khoa Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội khẳng định không có chuyện chất biphenyl và hydrogen peroxide trong đũa gây phá hủy phổi, dạy dày, tụy. Do đó người dân không nên quá hoang mang trước thông tin trên.
Ông Thịnh cho rằng, những mặt hàng được xuất khẩu đều phải trải qua những kiểm nghiệm chặt chẽ. Hơn nữa, biphenyl thường xuất hiện trong các sản phầm đồ nhựa chứ không xuất hiện trong tre, gỗ.
Còn hydrogen peroxide có công thức H2O2, chính là ôxy già, nếu dùng thì có lợi chứ không phải hại. Chất này được phép dùng trong công nghệ thực phẩm, có tác dùng khử trùng, an toàn.
Hàng Trung Quốc đội lốt?
Thực tế, theo khảo sát của báo Thanh niên, hiện nay 90% đũa sử dụng một lần tại thị trường nội địa hiện nay có xuất xứ từ Trung Quốc.
Chị Hường, một người chuyên bán hàng ăn sáng tại đường vào khu công nghiệp Tân Bình (TP.HCM), cho biết mỗi tuần chị mua khoảng 4 - 5 kg đũa dùng một lần ở chợ để bán món bún xào cho công nhân trong khu công nghiệp.
Mỗi ký đũa dùng một lần không nhãn mác chị mua 16.000 đồng, được khoảng 120 đôi. “Đũa được bán theo ký, người bán để trong những bao tải lớn, không có túi ni lông như ở các siêu thị nên giá rẻ hơn. Mình bán cho công nhân ăn bữa sáng có 8.000 đồng thì thứ nào giá rẻ là được, chứ cũng không biết chỗ nào sản xuất ra và cũng không biết là độc hại gì”, chị Hường nói.
Tại chợ đầu mối Bình Tây (Q.6, TP.HCM), mặt hàng đũa dùng một lần giá càng rẻ càng hút khách. Bà T.T.Hương, chủ sạp hàng cung cấp đũa, muỗng, nĩa nhựa, hộp xốp, khẳng định chắc nịch: “Đũa này là hàng Trung Quốc, giá một đôi rẻ hơn đũa Việt mấy chục đồng.
Hàng ăn vào bụng mới sợ độc hại, chứ ba đôi đũa này chỉ để gắp thức ăn, dùng có 5 - 10 phút xong vứt đi luôn, có ai thèm rửa dùng lại đâu mà sợ độc hại. Mỗi ngày tôi bán cả tạ hàng chứ vài ba ký nhằm nhò gì”, bà Hương nói sõng.
Theo ghi nhận, giá bán đũa tại chợ đầu mối này chỉ từ 12.000 - 13.000 đồng/kg, tính ra khoảng 100 đồng/đôi. Bà Hương cho rằng, đũa tre dùng một lần mua theo ký giá rẻ thì "đừng mơ" hàng Việt.
Bà Nguyễn Tú Anh, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần thủ công mỹ nghệ Hoa Lư, đơn vị có thâm niên hơn 10 năm trong lĩnh vực sản xuất đũa gỗ, đũa tre xuất khẩu sang hai thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản nhận xét, thị trường đũa tre dùng một lần tại VN rất lớn, ước tính nhu cầu tiêu thụ khoảng 3.000 tấn/năm. Chính vì nhu cầu quá lớn này, hơn 1 năm nay công ty bắt đầu có chiến lược quay trở lại thị trường nội địa.
“Thực tế, nguồn nguyên liệu tre ở phía bắc không thiếu, tuy nhiên thị trường phía nam với nhu cầu lớn gấp đôi nhưng nguồn cung trong nước rất hạn chế.
Theo tôi tìm hiểu, hơn 90% đũa tre dùng một lần tại thị trường phía nam là hàng Trung Quốc, giá cực rẻ”, bà Anh cho biết và so sánh: nếu giá đũa tre dùng một lần của VN, có nhãn mác rõ ràng, giá tầm 170 đồng/đôi và chỉ bán theo đôi thì giá đũa Trung Quốc bán theo ký, giá tầm 135 đồng/đôi hoặc rẻ hơn.
Đáng lo ngại hơn là đũa sử dụng một lần cũng như rất nhiều mặt hàng khác nhập từ Trung Quốc đa phần là bằng con đường tiểu ngạch, nhập lậu nên rất khó nắm bắt số liệu cũng như chất lượng sản phẩm./.
