Gần đây, loại dịch hại là bọ 3 sọc (còn gọi là sâu ban miêu hay sâu đậu) được người dân các tỉnh Tây Nguyên săn lùng để bán cho thương lái Trung Quốc với mức giá đắt đỏ, từ 1-2 triệu đồng/kg.
Ông Trần Ngọc Luận, Trưởng Phòng kỹ thuật bảo vệ thực vật tỉnh Kon Tum khẳng định, con đang được thương lái thu mua là bọ cánh cứng, loài ban miêu khoang vàng nhỏ. Loài này thường gây hại trên lúa, khoai lang, bầu, bí.. từ tháng 5 đến tháng 11, phân bố khắp các tỉnh Việt Nam.
Sâu ban miêu
Ông Nguyễn Quý Dương - Phó cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT) cho biết: Việc thương lái Trung Quốc thu mua loài sâu ban miêu là buôn bán, kinh doanh mang tính chất tiểu ngạch, thu mua gom theo kiểu vài cân một. Còn thực chất phía Trung Quốc thu mua về làm thuốc hay mục đích nào đó khó nắm rõ.
Ông Dương cho rằng trước đây, trường hợp thương lái Trung Quốc thu mua các mặt hàng như giun đất, đỉa hay đuôi trâu… cũng tương tự vậy.
Trước việc bán sâu được nhiều tiền, nhiều người dân đổ xô đi săn lùng để bán, trong đó có cả trẻ em. Đã có một số trường hợp bị bỏng nặng, thậm chí tử vong vì ngộ độc từ sâu ban miêu.
Ngày 20/8, em A Ngãi (10 tuổi, trú làng Đăk Môn, xã Đăk K’roong, huyện Đắk Glei, Kon Tum) cùng 2 em khác đi vào rẫy lúa trong làng đi săn bắt sâu ban miêu, đã bán được 10 nghìn đồng để chia nhau. Sau đó A Ngãi bị nóng, rát, lở loét quanh cổ và miệng phỏng nước, gia đình phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa Khoa khu vực Ngọc Hồi (Kon Tum).
ThS.BS. Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Sâu ban miêu có tên khoa học là Cantharis vesicatoria, còn gọi là manh trùng, ban manh, ban mao.
Thực chất là loài sâu có cánh cứng, màu xanh lục biếc, dài khoảng 15 - 20mm, ngang 4 - 6mm, đầu hình tim, có rãnh dọc ở giữa, râu đen hình sợi. Thân có 11 đốt, giữa đầu và thân có một chỗ thắt lại. Phía trên 2 cánh màu đen có các chấm màu vàng hoặc màu đỏ nhạt; hoặc thân màu vàng với các điểm hay các dải ngang màu đen.
Theo BS Nguyên, ngộ độc sâu ban miêu tuy gặp không nhiều nhưng rất nặng nề, tỷ lệ tử vong rất cao và gây khó khăn cho hầu hết các bác sĩ cấp cứu ban đầu khi tiếp xúc với loại ngộ độc này.
"Độc tố của sâu ban miêu là cantharidin, rất độc, gây hủy hoại các tổ chức, cơ quan trong cơ thể, từ dạ dày, ruột cho đến cơ, gan, thận, máu,…" - BS Nguyên nói và cho hay trên thế giới cho tới nay chưa có phác đồ điều trị hiệu quả, điều trị thực tế rất thay đổi và tùy thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất hiện có cũng như khả năng hồi sức của cơ sở.
Tuy nhiên gần đây, hầu hết các trường hợp ngộ độc sâu ban miêu đều dẫn đến tử vong.
Một bệnh nhân ngộ độc sâu ban miêu được điều trị tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai
Tại Trung tâm Chống độc, vài năm gần đây ghi nhận được gần chục trường hợp ngộ độc sâu ban miêu mức độ rất nặng. Hai trong số đó tử vong, một được cứu sống nhưng kèm theo nhiều biến chứng như suy thận, viêm phổi, viêm gan với chi phí điều trị rất nặng nề. Duy nhất một trường hợp được cứu sống.
Trước đó, tháng 8/ 2016, 4 người trong một gia đình (ở Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) bị ngộ độc vì ăn sâu ban miêu phải nhập viện tại Trung tâm Chống độc. Sau khi ăn (từ 1-4 con) sâu ban miêu, khoảng 20 - 30 phút sau xuất hiện đau rát cổ họng, đau bụng, nôn mửa, nôn ra dịch máu, đại tiện phân lỏng. Đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện tỉnh, các bệnh nhân được phát hiện có suy thận, toan chuyển hóa nên đã chuyển ra Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai.
Các chuyên gia khuyến cáo, sâu và bọ xít có nhiều loài khác nhau, trong đó nhiều loài có chất độc. Thông tin y học về độc tính của các loài sâu, bọ xít hiện nay còn ít. Trong đó có rất ít loài sâu, bọ xít được khoa học chứng minh là an toàn để ăn.
Để phòng tránh ngộ độc, bên cạnh một vài dạng sâu đã được biết rõ ràng có thể dùng làm thực phẩm (ví dụ nhộng tằm), người dân tuyệt đối không được sử dụng bọ xít và sâu làm thực phẩm hoặc cho vào vị thuốc dù chế biến bằng bất kỳ cách nào. Nếu phải đi bắt sâu, người dân chú ý sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động, tránh tiếp xúc trực tiếp với da, đặc biệt là mắt.
Nguồn: http://giadinh.net.vn/xa-hoi/loai-sau-ban-mieu-ma-nguoi-dan-do-xo-san-bat-ban-sang-trung-quoc-nguy-hiem-the-nao-20190827110334678.htm
