Mới đây, Công an tỉnh Nghệ An đã khởi tố vụ án, khởi tố 4 bị can để điều tra về tội ‘Tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài’. Bốn bị can bị bắt giữ gồm: Lê Duy Anh (40 tuổi, trú xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn, Hà Nội), Trần Thị Thành (60 tuổi, trú phường Hưng Phúc, TP Vinh) và Hồ Thị Hằng (54 tuổi, trú phường Trường Thi, TP Vinh) và Trần Thị Hà (45 tuổi, trú thị xã Thái Hòa, Nghệ An).
Từ tháng 9/2015 đến 1/2019, Lê Duy Anh cấu kết với các bị can để tuyển người lao động đi làm việc tại Úc. Các đối tượng nhận hơn 400 hồ sơ và hàng trăm ngàn USD để làm thủ tục xuất cảnh qua Úc cho các lao động. Tuy nhiên, đến nay chưa một lao động nào được xuất cảnh.
Trước vấn đề này, trao đổi với Phunuvietnam, chuyên gia Nguyễn Mạnh Dũng (Trưởng phòng Chính sách lao động, Bộ LĐ-TB&XH) đã đưa ra những lưu ý để người dân tránh rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo xuất khẩu lao động.
1. Điều đầu tiên bạn cần lưu ý là phải biết tên doanh nghiệp, địa chỉ, số điện thoại văn phòng tư vấn xuất khẩu lao động đưa bạn đi làm việc ở nước ngoài, tránh thông qua trung gian mập mờ.
2. Bạn cần biết và tìm hiểu kỹ thông tin về nơi bạn sẽ đến, công ty nước ngoài sẽ tiếp nhận bạn, việc làm cụ thể như thế nào, thời gian, thu nhập ra sao, các chế độ phúc lợi,... ghi trong các hợp đồng của công ty xuất khẩu lao động.
Bạn cũng cần yêu cầu công ty đó cung cấp các giấy tờ pháp lý chứng tỏ họ kinh doanh hợp pháp và được phép tuyển dụng theo quy định của Cục Quản lý lao động ngoài nước.
3. Không nên giao tiền hoặc tài sản cho người của doanh nghiệp xuất khẩu lao động hay người giúp bạn đi xuất khẩu lao động khi chưa ký hợp đồng dịch vụ. Khi đóng phải tiền, phải yêu cầu được cung cấp phiếu thu.
4. Bạn cần tìm hiểu và nắm rõ mọi khoản tiền cần phải nộp cho công ty xuất khẩu lao động từ khi đăng kí tham gia đến lúc xuất cảnh gồm tiền dịch vụ, tiền môi giới, tiền đóng quỹ hỗ trợ lao động làm việc ở nước ngoài, tiền vé máy bay. Ngoài ra còn có các khoản phí như tiền đặt cọc, tiền học nghề, đồng phục,…
5. Nếu cần phải vay tiền ngân hàng để chi trả cho các khoản chi phí khi đi xuất khẩu lao động, cần nhớ: Chỉ vay tiền ngân hàng và trả các khoản chi phí sau khi đã ký bản hợp đồng với công ty môi giới xuất khẩu lao động.
6. Khi ký hợp đồng lao động, cần lưu ý ngày tháng, các nguồn tin trong hợp đồng, chữ ký và dấu. Có thể yêu cầu một bên thứ 3 am hiểu về pháp luật đứng ra làm chứng về hợp đồng và các điều khoản hợp đồng. Phải giữ 1 bản Hợp đồng gốc và sao lưu nhiều bản để sử dụng.
7. Yêu cầu bên tuyển dụng lao động cung cấp số điện thoại, địa chỉ của người đại diện công ty xuất khẩu lao động tại nước bạn sẽ đến làm việc, người trực tiếp trợ giúp bạn khi cần.
Đồng thời, phải tìm hiểu và ghi nhớ cách thức liên lạc với Đại sứ quán Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ giúp đỡ lao động,… để lên tiếng khi có trường hợp xấu xảy ra.
8. Khi có tranh chấp với chủ sử dụng lao động, cần gọi điện thoại, gửi thư, email, fax cho công ty môi giới xuất khẩu yêu cầu can thiệp và ghi chép lại nội dung và ngày tháng năm của những trao đổi đó.
9. Với các công ty xuất khẩu lao động uy tín, bạn sẽ được tham gia các khóa học nghề, học tiếng cũng như tìm hiểu về phong tục, văn hóa nước sẽ đến làm việc từ 3-4 tháng trước khi bay.
10. Không nên tin những lời hứa hẹn thực tế sẽ tốt hơn quy định trong hợp đồng. Luôn yêu cầu công ty xuất khẩu phải tuân thủ mọi việc theo đúng như hợp đồng và phải được thể hiện trong hợp đồng.
Cách nhận biết công ty xuất khẩu lao động lừa đảo
Thứ nhất, không có Giấy phép hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài
Thứ hai, tiền môi giới phải trả vượt quá 01 tháng lương cho 01 năm hợp đồng.
Thứ ba, tổng mức tiền dịch vụ tối đa phải nộp vượt quá 03 tháng lương theo hợp đồng/người/hợp đồng.
Thứ tư, tiền ký quỹ vượt quá 3.000 USD.
Thứ năm, hứa hẹn một công việc với mức lương hấp dẫn ở nước ngoài.