Ngày hôm qua, một số trang mạng xã hội đã đồng loạt đưa thông tin từ ngày 1/7 tới ai chê người khác mập, thấp, xấu… thì có thể phải bồi thường danh dự 16 triệu đồng... Vậy, theo quy định hiện hành, thông tin này có thực sự chính xác không?
Mức phạt phụ thuộc vào mức lương cơ sở do Nhà nước quy định
Từ trước đến nay, việc lấy khiếm khuyết về cơ thể của người khác như béo, gầy, xấu, cao hay ế ẩm... thường chỉ hay được bạn bè, người thân trêu ghẹo theo hướng vô hại, vui đùa.
Tuy nhiên, khi những hành vi này nhằm mục đích xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác thì sẽ là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị phạt.
Pháp luật đã quy định rõ ràng, danh dự và nhân phẩm của mỗi người được pháp luật bảo vệ và không được bất cứ ai có thể xâm phạm đến nó. Bởi vậy, có thể thấy, việc dùng ngôn ngữ, cử chỉ… để miệt thị ngoại hình của người khác là hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín, dù cho đó có là ông bà, bố mẹ. Và đến một mức độ nghiêm trọng nào đó sẽ bị xử lý rất nặng.
Nội dung nêu trên được quy định tại Điều 592 Bộ luật dân sự 2015.
Điều 592. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm
1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
c) Thiệt hại khác do luật quy định.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Theo Luật mới bổ sung, những ai có hành vi chê bai thân thể người khác như lùn, mập, xấu... sẽ được thay đổi về mức phạt. Cụ thể, theo đúng quy định của pháp luật, từ ngày 1/7/2020, mức lương cơ sở tăng lên 1,6 triệu đồng chính là tiền đền bù cho những tổn thương xảy ra với tinh thần. Như vậy, mức bồi thường sẽ lên tới 16 triệu đồng, đồng thời không vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định trước đó.
Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2020, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 đến tình hình kinh tế, xã hội của nước ta, để chia sẻ khó khăn, Quốc hội đồng ý chưa điều chỉnh mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2020.
Do vậy, từ 1/7/2020, mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên là 1,49 triệu đồng nên nếu xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác đến mức phải bồi thường thiệt hại thì mức bồi thường cao nhất chỉ là 14,9 triệu đồng (theo mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng) mà không phải là 16 triệu đồng như thông tin của nhiều trang mạng xã hội đã nêu.
Có thể thấy, từ các phân tích trên, thông tin "từ hôm nay, chê người khác béo, gầy, xấu… bị phạt đến 16 triệu đồng" là không chính xác mà phải là bị phạt đến 14,9 triệu đồng.
Nhưng có thể thấy thời đại ngày nay việc buông ra những câu nói mang tính chê bai khiếm khuyết của người khác như "béo thế", "mập quá" là điều xảy ra hằng ngày trong cuộc sống. Và đó cũng chính là một trong vô số những biểu hiện của hành vi miệt thị ngoại hình người khác.
Theo điều tra, những người này sẽ dùng ngôn ngữ chế giễu, chê bai ngoại hình người khác khiến họ khó chịu, cảm thấy bị xúc phạm, thậm chí bị chế giễu nhiều quá còn khiến người đó bị trầm cảm, có thể còn tìm đến cái chết.
Thông tin chính thức được đưa ra khiến nhiều cộng đồng mạng hoang mang vì 'thói quen khẩu nghiệp' thường ngày. Tuy nhiên, bộ luật này cũng đang được đón chào nhiệt tình bởi từ đây không cần phải lo bị người khác chê bai hay săm soi nữa.
