Việt Nam có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới

Thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già khoảng 17-20 năm. Điều này tạo ra không ít khó khăn trong việc hoạch định chính sách với người cao tuổi.

Nhân ngày Quốc tế Người cao tuổi 1/10, mới đây, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tổ chức tọa đàm liên thế hệ "Tiến tới công bằng cho mọi lứa tuổi". Sự kiện nhằm kêu gọi xã hội có một cái nhìn tích cực hơn về người cao tuổi ở Việt Nam, biến thách thức già hóa dân số thành cơ hội và tăng cường sự hiểu biết về động lực của một xã hội đang già hóa.

Chủ đề "Tiến tới công bằng cho mọi lứa tuổi" thúc đẩy những thay đổi về cấu trúc xã hội nhằm xây dựng các chính sách theo hướng tiếp cận vòng đời: học tập suốt đời, lao động việc làm và sinh kế, an sinh xã hội và bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Bà Naomi Kitahara - Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết, già hóa dân số là một trong những xu hướng và đặc điểm quan trọng nhất của thế kỷ 21. Trên toàn cầu, cứ 9 người thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên. Dự báo con số này sẽ tăng lên 5 người thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên vào năm 2050. Trong giai đoạn 2015 - 2030, số người cao tuổi trên toàn cầu dự đoán sẽ tăng lên 56% - từ 901 triệu lên 1,4 tỷ. Đến năm 2030, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ cao hơn số người ở độ tuổi từ 15-24.

Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 và là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Năm 2017, số người cao tuổi chiếm 11,9% trong tổng số dân số, có nghĩa là cứ 9 người thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên.

Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, đến năm 2038, nhóm có dân số từ 60 tuổi trở lên khoảng hơn 21 triệu người, chiếm 20% tổng dân số và con số này là 27 triệu người, chiếm 25% tổng dân số vào năm 2050.

Ông Đàm Hữu Đắc - Phó Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam cho biết, thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già khoảng 17-20 năm. Điều này tạo ra không ít khó khăn trong việc hoạch định chính sách với người cao tuổi. Vẫn còn có bộ phânn không nhỏ người cao tuổi có cuộc sống khó khăn, đang rất cần sự quan tâm giúp đỡ từ Nhà nước, gia đình và cộng đồng.

Theo các chuyên gia, tất cả các quốc gia phải chuẩn bị cho già hóa dân số khi các cặp vợ chồng bắt đầu có một gia đình nhỏ hơn. Việt Nam cần tính đến một mô hình mới phù hợp với vấn đề già hóa dân số và tăng trưởng kinh tế, xã hội, đồng thời đảm bảo hòa nhập xã hội cho người cao tuổi.

Phát biểu tại sự kiện, Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam nói: "Già hóa dân số là một chủ đề không thể bỏ qua trong Chương trình nghị sự Phát triển bền vững năm 2030. Già hóa dân số xảy ra không phải vì tỷ lệ tử vong giảm, hay vì con người sống lâu hơn mà vì mức sinh giảm. Tất cả các quốc gia trên thế giới bao gồm cả Việt Nam phải chuẩn bị cho già hóa dân số khi các cặp vợ chồng bắt đầu có một gia đình nhỏ hơn. Việt Nam cần phải tính đến một mô hình mới phù hợp với vấn đề già hóa dân số và tăng trưởng kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo hòa nhập xã hội cho người cao tuổi".

Tại diễn đàn đã đưa ra thông điệp cần phải tạo điều kiện cho các cơ hội việc làm, tuổi nghỉ hưu linh hoạt, bình đẳng giữa nam và nữ, phát triển kỹ năng, chăm sóc sức khỏe toàn dân, an sinh xã hội và môi trường thân thiện với người cao tuổi như một phương tiện để bảo đảm thu nhập và lợi ích cho tuổi già. Phá bỏ các rào cản tiến tới công bằng cho người cao tuổi, đặc biệt chấm dứt phân biệt dựa vào tuổi tác nhằm bảo đảm hòa nhập xã hội đối với người cao tuổi, đây là cách hiệu quả nhất để ứng phó với vấn đề già hóa dân số và đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững.