Bộ trưởng Công an Tô Lâm đọc tờ trình dự thảo Luật cư trú (sửa đổi) sáng 23/5. Ảnh: quochoi.vn
Sáng nay (32/5), đọc tờ trình dự thảo Luật cư trú (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho rằng việc xây dựng pháp luật về cư trú để đảm bảo phù hợp với chủ trương cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, giấy tờ công dân liên quan công tác dân cư.
Theo đó, dự thảo sửa đổi theo hướng thay thế phương thức quản lý cư trú từ thủ công là sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy bằng việc quản lý thông qua dữ liệu điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin.
Cụ thể là sử dụng mã số định danh cá nhân của công dân để truy cập, cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, vốn được chia sẻ, kết nối với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan.
Dự thảo cũng bỏ các quy định về: sổ hộ khẩu, sổ hộ khẩu cấp cho hộ gia đình, sổ hộ khẩu cấp cho cá nhân, tách sổ hộ khẩu, giấy chuyển hộ khẩu, điều chỉnh những thay đổi trong sổ hộ khẩu tại Luật cư trú hiện hành.
Đồng thời, bổ sung thủ tục về đăng ký thường trú, tạm trú theo hướng: cơ quan chức năng tiếp nhận, kiểm tra, cập nhật thông tin địa chỉ thường trú, tạm trú mới của người đăng ký và thông báo bằng văn bản cho người đăng ký về việc này mà không cấp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy.
Với việc quản lý dân cư bằng mã số định danh cá nhân, sẽ giúp bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ 13 nhóm thủ tục hành chính liên quan đăng ký thường trú, tạm trú trong thực hiện tách sổ hộ khẩu, điều chỉnh thay đổi sổ hộ khẩu, xóa đăng ký thường trú khi đăng ký nơi mới.
Đối với việc đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương, dự thảo cũng bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký, không có sự phân biệt và áp dụng thống nhất trên toàn quốc.
Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội (cơ quan thẩm tra) nhất trí với đề xuất nêu trên. "Bỏ sổ hộ khẩu giấy là phương thức quản lý cư trú hiện đại được một số quốc gia trên thế giới áp dụng", ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội nói.
Tuy nhiên, đến nay mới có hơn 18 triệu công dân được cấp số định danh cá nhân. Bởi vậy, theo ông Tùng, để bảo đảm tính khả thi, không gây xáo trộn lớn đối với cuộc sống, sinh hoạt của người dân và hoạt động của các cơ quan nhà nước khi bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, Chính phủ cần sớm hoàn thành cấp số định danh cá nhân cho gần 100 triệu công dân.
Thường trực Uỷ ban Pháp luật cũng cho rằng, trong quan hệ giữa các tổ chức, cá nhân, sổ hộ khẩu trong nhiều trường hợp là căn cứ quan trọng để thực hiện các giao dịch dân sự như mua bán điện, nước, đăng ký dịch vụ điện thoại...
Khi không còn sổ hộ khẩu thì việc thực hiện các giao dịch này có thể sẽ khó khăn, vì các bên không thể tự mình truy cập cơ sở dữ liệu về cư trú để xác định thông tin cần thiết; nếu yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cung cấp thông tin thì phát sinh thêm thủ tục hành chính, gây phiền hà và tăng thêm chi phí, thời gian.
"Chúng tôi đề nghị làm rõ và quy định ngay trong Luật trách nhiệm cung cấp, chia sẻ thông tin, dữ liệu về cư trú giữa các cơ quan nhà nước; việc khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu về cư trú của tổ chức, cá nhân theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho công dân khi cần sử dụng thông tin về nhân thân, nơi thường trú, tạm trú... trong các cơ sở dữ liệu", ông Tùng nói.
