Chị Linh (quận Đống Đa, Hà Nội) khá bất ngờ khi một cửa hàng bán thực phẩm, rau cỏ trong ngách nhỏ ở gần nhà mời chào khách mua toàn thịt ngoại như gà Mỹ, bò Úc, trâu Ấn Độ, sụn non Tây Ban Nha... Hầu hết những loại trên có giá rẻ hơn so với thịt nội.
Đơn cử, thịt bò Brazil có giá 195.000 đồng/kg, bò Mỹ 190.000 đồng/kg. Trong khi đó, bò Việt, loại thường, giá dao động 220.000-250.000 đồng. Bắp trâu Ấn Độ (thịt lõi) là 195.000 đồng trong khi cùng loại thịt trong nước có giá tới 250.000-350.000 đồng/kg. Đùi gà Mỹ chỉ 50.000 đồng/kg nhưng đùi gà công nghiệp trong nước giá cao gấp 2 lần.
Người bán cho biết, các sản phẩm đều được nhập khẩu về Việt Nam, có giấy chứng nhận, kiểm dịch rõ ràng. Khách mua khá đông, chủ yếu là quán ăn, nhà hàng, thậm chí khách sạn 3 sao. Người mua lẻ cũng khá phổ biến.
"Các loại thịt đều là đồ đông lạnh. Một phần được cửa hàng rã đông bán lẻ. Nhiều người cũng như tôi, tò mò mua một ít, ăn thử thịt Ấn Độ, Brazil có khác gì đồ nội không", chị Linh nói.
Một đơn vị ở Đống Đa, Hà Nội cũng chào bán nhiều loại thịt ngoại trên mạng với giá phần lớn là rẻ hơn so với thịt nội. Trong đó, đùi gà trống Mỹ 85.000 đồng/kg, thịt lõi bắp bò Úc 290.000 đồng/kg...
Đơn vị này còn đưa ra những giấy tờ chứng nhận mua hàng, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch bệnh... với lời quảng cáo: "thực phẩm sạch có nguồn gốc rõ ràng, không chất bảo quản... Nếu mua số lượng lớn sẽ giảm giá sâu".
Chị Lan, bán thịt ở Mễ Trì Hạ (Nam Từ Liêm, Hà Nội) tỏ ra khá bất ngờ với thông tin trên, bởi theo chị, đùi gà trống và lõi bò thường rất hiếm và đắt đỏ. Đặc biệt lõi bò, giá phải lên tới 400.000 đồng/kg.
Lý giải về thịt ngoại giá rẻ, đơn vị bán trên cho biết, một số mặt hàng thường là phụ phẩm ở nước ngoài nhưng lại là "đặc sản" của Việt Nam.
Theo số liệu của Hội Chăn nuôi Việt Nam, giá thành sản xuất lợn thịt ở Mỹ thấp hơn 25-30% so với ở Việt Nam. Thịt bò Úc - loại nhập bò sống về Việt Nam để giết mổ, sau khi trừ các chi phí vận chuyển, thuế, kiểm dịch... là khoảng 170.000-180.000 đồng/kg. Trong khi đó, thịt bò nuôi tại Việt Nam giá trên dưới 200.000 đồng/kg.
Trong buổi họp báo thường kỳ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Phạm Đức Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cho biết, thịt bò Úc nhập vào Việt Nam là hợp lý, bởi điều kiện và quy mô chăn nuôi tại quốc gia này có thể sản xuất ra những con bò rẻ như vậy.
"Khó mà đem so sánh chăn nuôi bò tại nước ta với ngành công nghiệp nuôi bò của Úc. Úc có đồng cỏ rộng, chăn nuôi tập trung quy mô lớn, lại không mất công chăm sóc. Giống bò Úc phát triển nhanh, trọng lượng cao hơn giống bò ta rất nhiều. Bò trong nước chỉ đạt 200-250 kg/con trong khi bò Úc 500-700 kg/con", ông chia sẻ.
Thừa nhận việc thịt ngoại tràn vào Việt Nam là điều bình thường, ông Lê Bá Lịch - Chủ tịch Hiệp hội thức ăn chăn nuôi Việt Nam nói: "Chúng ta phải thay đổi. Khi TPP (Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương) có hiệu lực, thuế nhập khẩu giảm dần về 0% thì thịt ngoại còn tràn vào nhiều hơn nữa".
Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, ngành chăn nuôi Việt Nam phải phát triển mạnh các trang trại lớn để có lợi thế nhờ quy mô, áp dụng công nghệ và cách thức quản lý hiện đại. "Điều này sẽ giúp giảm giá thành, nâng cao chất lượng thịt, giúp hàng nội đứng vững trước làn sóng nhập khẩu thịt ngoại", ông Lịch nhận xét.
Cũng theo Công an TP.HCM, so sánh mặt hàng khác như gạo, dạo gần đây không ít cơ sở trong nước đã chủ động nhập gạo Campuchia về bán. Mặc dù thực chất loại gạo này không khác gì gạo trong nước và giá thành cũng tương đương nhưng nhiều người cho rằng đây là gạo lúa mùa (chỉ sản xuất theo mùa) nên không sử sụng thuốc trừ sâu.
Đối với các loại gạo giá cao hơn, người tiêu dùng có khuynh hướng sử dụng gạo Thái Lan. Chị Nguyễn Vân Khánh, người mua gạo Thái Lan tại Big C cho biết: “Gạo Thái khi nấu chín thơm hơn gạo Việt, mình đã từng qua Thái chơi, có nghe nói đến quá trình sản xuất gạo bên Thái. Hạn chế sử dụng thuốc, cũng như có các quy định khắt khe về an toàn vệ sinh khi đóng gói bao bì”.
Theo Tuổi trẻ trước đó, ngày 9/11, tại cuộc họp báo chuyên đề về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Bộ Tài chính tổ chức, ông Vũ Nhữ Thăng - vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Tài chính) - cho biết Mỹ cam kết xóa bỏ ngay 55,4% số dòng thuế nông nghiệp, tương đương gần 98% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam ngay khi TPP có hiệu lực, dự kiến vào năm 2018.
Hàng công nghiệp (trừ dệt may) 85,6% tổng số dòng thuế sẽ được xóa bỏ. Theo tính toán của Bộ Tài chính, số dòng thuế công nghiệp được cắt giảm là hơn 74% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, tương đương 6 tỉ USD.
Còn các mặt hàng thủy sản cũng được áp thuế nhập khẩu 0% vào năm 2021... Với Nhật Bản cam kết xóa bỏ ngay thuế nhập khẩu đối với 86% số dòng thuế, chiếm 93,6% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản, tương đương 10,5 tỉ USD.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cắt giảm nhiều dòng thuế cho hàng từ Mỹ, Nhật... Liệu khi đó hàng ngoại sẽ tràn ngập thị trường trong nước?
Ông Hà Duy Tùng, phó vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, cho rằng sẽ có nhiều mặt hàng mà thị trường trong nước không sản xuất được, nhưng do chúng ta bỏ ngỏ thị trường, nay với việc thuế giảm nên hàng ngoại chắc chắn sẽ vào do chất lượng tốt, giá cả cạnh tranh.
“Tuy nhiên, việc cắt giảm thuế các mặt hàng tiêu dùng đều có lộ trình nên tôi cho rằng sẽ khó có chuyện hàng ngoại tràn ngập trong thời gian ngắn” - ông Tùng nói.
Tháng 5/2015, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã cho phép 106 doanh nghiệp, đơn vị chế biến sản phẩm chăn nuôi, gia súc, gia cầm đủ điều kiện được phép nhập khẩu thịt vào Việt Nam.
Theo số liệu từ Bộ NN&PTNT, năm 2015, dự kiến, Việt Nam sẽ chi khoảng 300 triệu USD để nhập thịt bò./.