Mất lái là gì?
“Mất lái” dùng để diễn tả hiện tượng người điều khiển phương tiện mất kiểm soát chiếc xe.
Trong hầu hết các trường hợp, sự việc diễn ra rất bất ngờ và nhanh đến mức người điều khiển phương tiện hầu như không kịp phản ứng.
Hầu hết các trường hợp mất lái gây tai nạn thì người tái xế đều không có cách nào khống chế được những gì đang xảy ra. Tai nạn diễn ra nhưng chính họ cũng không biết tại sao lại như vậy.
Mất lái ngoài các nguyên nhân chủ quan như kỹ thuật điều khiển xe, mức độ tỉnh táo của tài xế thì còn có những nguyên nhân do các lỗi kỹ thuật của xe.
Mất lái có thể do lỗi chủ quan của lái xe hoặc do lỗi kỹ thuật của xe.
- Lỗi kỹ thuật của xe thường gặp là : nổ lốp, một chi tiết nào đó trong hệ thống lái hoặc các bộ phận liên quan bị hỏng hóc, kẹt cứng, hệ thống bánh xe chưa được cân chỉnh chính xác...
- Lỗi điều khiển xe của người lái thường là không làm chủ tốc độ, không làm chủ được chân ga, chân phanh, vào cua ở tốc độ cao, đi trên những đoạn đường trơn trượt...
Khi xe bị mất lái phải làm gì?
Xe bị mất lái thường kèm theo cả mất phanh. Khi bị mất lái cần phải:
- Khi xe mất lái, bị văng ra lề đường, bạn hãy bình tĩnh giữ chặt lái, không được cố đánh lái để cho xe quay trở lại đường ngay.
- Đồng thời, nhả ga để xe đi chậm lại và không đạp mạnh chân phanh. Chờ khi xe chậm, hãy quan sát kỹ và từ từ đánh lái cho xe trở lại phần đường của mình.
Khi xe bị mất lái cần bĩnh tĩnh giữ chặt lái và không bẻ ngược lái ngay lập tức.
Trong trường hợp xe mất phanh cần phải:
- Khi bị mất phanh hãy bình tĩnh kéo phanh tay, tiếp đến là cố gắng gạt cần số trở về vị trí số 1 để xe giảm tốc xuống mức chậm nhất.
Lưu ý, không gạt về số 0 (N) quá lâu, bởi khi xe đang xuống dốc mà bạn đạp côn để về số 0 thì xe sẽ lao đi nhanh hơn và rất khó để vào lại được số do tốc độ của máy và tốc độ vòng quay của bánh xe không còn đồng tốc.
- Khi mất phanh, bạn nên đạp nhồi chân phanh liên tục nhiều lần để có thể phục hồi tạm thời áp suất thủy lực trong đường ống bị rò rỉ... và cho xe dừng hẳn bằng cách dựa vào các thanh hộ lan, lan can thép, bờ tường, lề đường, vách núi...
Khi xe mất phanh cần bĩnh tĩnh gạt cần số lùi tùy theo loại xe.
- Với những xe trang bị hộp số tự động, khi mất phanh hãy gạt cần số về số R (số lùi) để các bánh xe bị khóa chặt, cách này có thể làm hỏng hộp số xe, nhưng sẽ an toàn hơn.
Ngoài ra, có thể hãm tốc độ bằng cách gạt cần số sang chế độ lái số sàn, chuyển từng số một: D3, D2, D1... căn cứ trên tốc độ của xe tại thời điểm mất phanh.
Tiếp theo là kéo phanh tay, tắt điều hòa để vòng tua máy không cao, khi ở số L, tốc độ giảm còn khoảng dưới 20km/h và bạn có thể hạ và tiếp tục kéo mạnh phanh tay nhấc, nhả, hoặc cảnh báo mọi người trên xe bám chặt vào ghế, giật thật mạnh để xe dừng hẳn...
Làm thế nào để đề phòng mất lái, mất phanh?
- Khi lái xe, không phóng nhanh, vượt ẩu, đi đúng tốc độ, giữ khoảng cách an toàn với các xe lưu thông trên đường.
- Khi đi qua những địa hình trơn trượt, mưa ướt, phải giảm tốc độ, ít nhất 10% so với tốc độ ngày nắng trên đường thẳng; giảm 20% nếu ôm cua.
- Không nên phanh gấp, kéo phanh tay khi xe bị trượt bánh, tăng khoảng cách an toàn với xe phía trước.
- Tại những đoạn vào cua, bạn áp dụng cách chém cua hết mức có thể để giảm góc cua.
Để đề phòng mất lái, mất phanh cần bảo dưỡng xe thường xuyên.
- Khi đi đường đồi núi có nhiều khúc cua tay áo thì phải láo xe áp vào bên núi, giảm tốc khi vào cua có bề mặt đường nghiêng về ta luy âm (vực).
- Để giảm thiểu các tác động dẫn đến mất phanh, bạn nên tập thói quen đi bằng số thấp (số 1, 2 hoặc 3) mỗi khi đổ đèo, dốc cao, hoặc địa hình hiểm trở để vòng tua máy thấp sẽ làm hãm độ trôi của xe, gánh bớt gánh nặng của phanh.
- Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng xe để tránh các lỗi kỹ thuật dẫn đến tai nạn đáng tiếc.
