Cỏ gấu là một loại cỏ sống lâu nǎm; lá nhỏ hẹ, ở giữa lưng có gân nổi lên, cứng và bóng, phần dưới lá ôm lấy thân cây; thân rễ phát triển thành củ; tuỳ theo đất rắn hay xốp củ phát triển to hay nhỏ.
Ở vùng bờ biển củ to, dài, chất lượng dược liệu tốt hơn, thường gọi là hải hương phụ (hương phụ vùng biển).
Vào tháng 6, trên ngọn cây có 3 đến 8 cụm hoa hình tán màu xám nâu; nhụy có đầu núm chia thành 2 nhánh như lông tơ; quả 3 cạnh màu xám. Củ gấu có thể thu hoạch quanh nǎm.
Thông thường, người ta đào củ về rửa sạch đất cát, phơi khô, đốt cho cháy hết lông, cất nơi khô ráo đề dùng dần làm thuốc.
Củ gấu biển được dùng làm thuốc trong các trường hợp:
Bệnh về kinh nguyệt
Kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng, khó sinh nở, khí hư bạch đới: hương phụ, bạch đồng nữ, ngải cứu, ích mẫu (mỗi vị đều 8-10g). Sắc uống.
Chậm kinh, đau bụng dưới
Hương phụ 5g, đương quy, bạch thược (mỗi vị 10g), xuyên khung 5g, ô dược 7g, ngải diệp 3g. Sắc uống.
Băng huyết, rong kinh
Hương phụ sao đen, tán bột, mỗi lần uống 6g, ngày 2 lần, có thể kèm theo tông lư thán (bẹ cây móc, sao đen), chiêu với nước cơm.
Kinh sớm, màu thẫm, do huyết nhiệt
Hương phụ tứ chế ngưu tất (mỗi vị 12g); cỏ nhọ nồi, rau má tươi (mỗi vị 30g); sinh địa, ích mẫu (mỗi vị 16g); cỏ roi ngựa 25g. Sắc uống.
Trị mắt đau, sung huyết đỏ
Hương phụ 12g; chi tử 8g; cúc hoa, bạc hà (mỗi vị 6g). Sắc uống.
Sôi bụng, tiết tả
Hương phụ, cao lương khương - riềng (mỗi thứ 12g). Sắc uống.
Đau dạ dày, ợ hơi
Hương phụ, can khương, mộc hương (mỗi vị 3g); khương bán hạ 10g, dùng dạng bột.
Tiêu hóa kém
Đầy bụng, ăn không biết ngon. Hương phụ 20g; hậu phác nam, trần bì, chỉ xác (mỗi vị 12g), nam mộc hương 16g. Sắc uống.
Chữa cảm cúm, gai rét, nhức đầu, đau mình
Hương phụ 12g, tía tô 10g, vỏ quýt 10g, cam thảo 4g, hành 3 cây, gừng tươi 3 lát, sắc uống./.