Phát biểu tại Diễn đàn Nâng cao sức cạnh tranh của hàng Việt trước thời cơ, thách thức từ các Hiệp định thương mại thế hệ mới do Bộ Công Thương tổ chức ngày 29/10, Thứ trưởng Bộ Công Thương – ông Đỗ Thắng Hải khẳng định, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã trở thành một trào lưu chung của thế giới, trong xu thế toàn cầu hóa mở rộng hợp tác kinh tế được nhiều quốc gia lựa chọn.
Trong xu hướng đó, Việt Nam hiện nay là thành viên của 13 FTA đã có hiệu lực và đang triển khai, trong đó, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) là những FTA thế hệ mới đầu tiên mà Việt Nam tham gia.
Việc tham gia các FTA đã giúp thị trường xuất, nhập khẩu của Việt Nam được mở rộng và đa dạng hóa; thị trường dịch vụ tài chính phát triển hơn với sự tham gia của nhiều nhà đầu tư nước ngoài; hệ thống thể chế, chính sách cũng từng bước được hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập và thực thi cam kết trong các FTA... “Việc tham gia các FTA đã góp phần thúc đẩy GDP của Việt Nam tăng hơn 300%, kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 350%”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải chỉ rõ.
Đặc biệt, năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát và có diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, nhiều quốc gia phải phong tỏa vì dịch bệnh, nguồn cung và nhu cầu bị gián đoạn, nhiều chỉ số kinh tế sụt giảm so với cùng kỳ thì bán lẻ hàng hóa nổi lên là một trong những điểm sáng của kinh tế vĩ mô, khi tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý III/2020 ước tính đạt 1.305,8 nghìn tỷ đồng, tăng 14,4% so với quý II/2020 và tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu bán lẻ hàng hóa 9 tháng năm 2020 đạt 2.907,1 nghìn tỉ đồng, chiếm 79,1% tổng mức và tăng 4,8% so với cùng kỳ năm trước.
“Đây là kết quả tích cực, thể hiện rõ vai trò của nguồn cung hàng hóa nội địa trong các bối cảnh dịch bệnh, thiên tai diễn biến khó lường. Đồng thời thể hiện rõ vai trò của hàng Việt tại thị trường nội địa khi ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định.
Hiện nay, mặc dù việc mở cửa thị trường trong các FTA thế hệ mới đang tăng mạnh, nhưng hàng Việt vẫn khẳng định được chỗ đứng và đang được các nhà phân phối, bán lẻ ưu tiên trong cơ cấu hàng hóa bày bán trên quầy kệ. Tỉ lệ hàng Việt tại các hệ thống phân phối hiện đại được duy trì ở mức cao.
Mặc dù thừa nhận những lợi ích lớn do các FTA mang lại, nhưng nhiều ý kiến đưa ra tại diễn đàn cũng cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam, sản phẩm hàng hóa của Việt Nam hiện nay cũng đứng trước nhiều thách thức, khi hàng hóa của nhiều quốc gia trong FTA tăng lượng nhập khẩu vào Việt Nam với tỉ lệ xóa bỏ thuế quan lên đến 100%. Đặc biệt, đối với những nhóm ngành hàng mà Việt Nam vốn không có thế mạnh.
Do đó trong thời gian tới, các doanh nghiệp, ngành hàng trong nước cần chủ động chuẩn bị năng lực, nguồn hàng, nâng cao sức cạnh tranh thông qua việc xây dựng kế hoạch dài hạn, bài bản cũng như nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh thông qua ứng dụng khoa học công nghệ, học tập, áp dụng các mô hình thành công đã có để có sự chuẩn bị tốt nhất khi phải đối mặt với áp lực cạnh tranh.
