“Sống chết mặc bay”
Trên hành lang thoát lũ qua địa bàn thị trấn Yên Viên có một công trình mà người dân nơi đây thường gọi là: “Khu nghỉ dưỡng được xây dựng sai phép để phục vụ cho ông Cường, nay là bà Oanh”… Khu nghỉ dưỡng được người dân nhắc tới trên được xây dựng có diện tích 3.974m2, thuộc hành lang thoát lũ sông Đuống.
Tìm hiểu hiện trạng khối công trình này, phóng viên (pv) còn được biết hoạt động ra vào nơi đây không khác một “khu sinh thái nghỉ dưỡng” riêng biệt. Chủ đầu tư cũng rất chịu chi lắp đặt hệ thống camera giám sát khắp mọi nơi.
Trước mùa mưa tiềm ẩn rủi ro về thiên tai người dân lo lắng thì bà Nguyễn Thị Lệ Quyên – Phó Chủ tịch UBND thị trấn Yên Viên lại cho rằng: “Đây không phải là khu sinh thái, mà là khu vườn hoa, sân chơi, cây xanh đã được UBND huyện Gia Lâm chấp thuận cho thuê trước năm 2016”.
Khu nghỉ dưỡng hàng nghìn m2 mọc trên hành lang thoát lũ sông Đuống
Theo hợp đồng thuê mặt bằng trên đất vào các năm 2017 và 2019 do UBND thị trấn Yên Viên cung cấp cho pv, cho thấy căn cứ được đưa ra còn thiếu khách quan, thiếu tính minh bạch. Thông tin về vấn đề này, bà Quyên cho hay: “Chúng tôi sẽ kiểm tra lại”.
Cụ thể tại hợp đồng thuê mặt bằng trên đất Số 05/HĐ-UBND, UBND thị trấn Yên Viên cho bà Phùng Thị Hồng Oanh thuê năm 2019 không nêu rõ mục đích sử dụng, không có phương án xây dựng kèm theo, không có bất cứ văn bản chấp thuận nào của Sở Nông Nghiệp, UBND huyện Gia Lâm.
Cũng tại hợp đồng này căn cứ Nghị định số 181/2004/NĐ-CP về việc sửa đổi, bổ sung một số điều thi hành Luật Đất đai và Nghị định 17/2006/ND-CP. Tuy nhiên, hiệu lực của hai nghị định nêu trên đều đã hết hạn vào ngày 1/7/2014. Thật khó lý giải về việc căn cứ những nghị định hết hạn như vậy ai chấp thuận và phê duyệt để UBND thị trấn Yên Viên thực hiện cho thuê mặt bằng trên đất hành lang thoát lũ?.
Khi được hỏi về các văn bản liên quan tới dự án này UBND thị trấn Yên Viên hẹn sau một tuần cung cấp. Ngày 19/6/2019, pv liên hệ tới bà Lệ Quyên, Phó chủ tịch UBND thị trấn Yên Viên bà Quyên cho biết: “Huyện đã làm việc với báo chí sẽ trả lời sau”…
Hợp đồng thuê mặt bằng trên đất vào các năm 2017 và 2019 do UBND thị trấn Yên Viên cung cấp cho PV, cho thấy căn cứ được đưa ra còn thiếu khách quan, thiếu tính minh bạch
Tiếp tục “hành trình đi tìm hồ sơ dự án” pv đến UBND huyện Gia Lâm, xin cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến khu dự án “Công viên cây xanh”. Tại đây, Chánh văn phòng huyện Gia Lâm cho biết: “Chúng tôi đã giao phòng Tài nguyên môi trường, hẹn lịch làm việc sau tuần này chúng tôi bận họp”…
Nhanh chóng thanh tra, xử lý…
Để có cái nhìn khách quan cũng như thêm thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời pv đã có cuộc trao đổi với Luật sư Hoàng Thị Ngọc Chi, Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo luật sư Ngọc Chi cho biết: "Chính phủ quy định cụ thể cấp của từng tuyến đê dựa trên tiêu chí phân cấp đê và phân cấp quản lý. Vì vậy công trình xây dựng trên hành lang thoát lũ tại thị trấn Yên Viên phải xem thuộc cấp nào quản lý. Nhưng cơ bản nếu Huyện Gia Lâm có quy hoạch được phê duyệt, mà việc cho thuê và thực hiện công trình phù hợp phương án đã được cấp thì công trình xây dựng đó mới được cấp phép xây dựng. Theo quy định của Luật xây dựng thì hành vi xây dựng nhà hay xây dựng trái phép được hiểu là hành vi xây dựng không đúng với giấy phép xây dựng được cấp và xây dựng nhà trái phép trên các loại đất không được xây dựng".
Trong trường hợp có hành vi xây dựng trái phép xảy ra thì chủ công trình sẽ phải chịu các chế tài xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 139/2017/NĐ-CP (có hiệu lực ngày 15/1/2018) và Nghị định 104/2017/NĐ-CP (có hiệu lực ngày 01/11/2017) về xử lý vi phạm trong lĩnh vực phòng chống thiên tai, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều.
Luật sư Hoàng Thị Ngọc Chi - Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh.
Để xác định hợp đồng thuê mặt bằng khai thác nói trên có giá trị pháp lý hay không thì phải xem xét các yếu tố sau: Một hợp đồng dân sự hoàn chỉnh phải đáp ứng đúng và đủ các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng theo quy định của pháp luật, có hình thức và nội dung.
Điều 117 BLDS 2015: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
- a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
- b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
- c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
Điều 502 Bộ luật Dân sự quy định hình thức, thủ tục thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất
1. Hợp đồng về quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản theo hình thức phù hợp với quy định của Bộ luật này, pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Việc thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất phải đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Như vậy, hợp đồng thuê đất mặt bằng giữa UBND thị trấn Yên Viên và bà Phùng Thị Hồng Oanh nếu có vi phạm điều cấm (điều cấm của luật là những quy định luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định), chủ thể ký kết hợp đồng không đúng thẩm quyền và hình thức hợp đồng chưa phù hợp, chưa hoàn thành trình tự thủ tục của pháp luật đất đai thì có thể xem là vô hiệu".
Ngoài ra, cần xem xét việc khai thác mặt bằng có vi phạm gây cản trở dòng chảy của công trình thủy lợi? Vi phạm quy định về đổ rác thải, chất thải, xả nước thải vào công trình thủy lợi?
Có thể thấy rõ việc công trình nằm trên hành lang thoát lũ của Nhà nước là điều rất nguy hiểm. Song UBND thị trấn Yên Viên lại “nhắm mắt làm ngơ” trước những phản ánh của người dân. Đáng quan ngại khu sinh thái này còn nhiều điều uẩn khúc... Đề nghị Sở Nông nghiệp; Tổng cục Thủy lợi; Tổng cục Phòng, chống thiên tai; nhanh chóng thanh tra, xử lý để người dân thị trấn Yên Viên an tâm sinh sống.
Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin đến bạn đọc./.
