Việc thắp hương trên bàn thờ tổ tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống không thể thiếu trong các dịp giỗ chạp, lễ Tết, ngày rằm, mùng Một ... Dù không mê tín dị đoan, trong tâm thức mọi người Á Châu đều tin rằng nén hương khi đốt lên, cũng như một nhịp cầu vô hình nối kết hai thế giới hữu hình và vô hình với nhau.
Cùng với những phong tục truyền thống khác, nén hương đã góp phần tạo nên và bảo tồn giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam .Tuy nhiên về mặt tâm linh, có người vẫn còn hiểu một cách mơ hồ, nhất là về ý nghĩa dâng hương theo truyền thống của ông bà.
Nên thắp mấy nén hương là đúng?
Người Việt Nam đã quen chọn số lẻ (1, 3, 5, 7, 9) lúc thắp nhang chứ không chọn số chẵn. Theo lý giải của nhà Phật, số lẻ mang nhiều ý nghĩa. Số lẻ là số âm và số chẵn là số dương. Số lẻ là âm nên nó phù hợp hơn với tổ tiên (người dương thắp cho người âm).
Thắp hương nên thắp số lẻ, trong đó 3 nén hương mang nhiều ý nghĩa.
Tuy nhiên cũng có trường hợp người ta đốt cả nắm hương chứ không chú trọng vào ý nghĩa con số. Còn theo lý giải của nhà Phật cho rằng con số 3 có nhiều quan niệm khác nhau, đó có thể là:
- Tam bảo (Phật – Pháp – Tăng),
- Tam giới (Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới),
- Tam thời (Quá khứ – Hiện tại – Vị lai),
- Tam vô lậu học (Giới – Định – Tuệ)
Cách thắp hương đúng lễ tiết
- Khi đốt hương cần có tâm trạng bình tĩnh, thái độ ôn hòa, tránh lo lắng, vội vã.
- Khi thắp hương, phải châm hương một cách cung kính, khi châm hương nếu có ngọn lửa, cần dùng bàn tay phẩy tắt lửa, hoặc cầm hương vẩy lên xuống để dập lửa. Không được phép dùng miệng thổi tắt lửa.
- Sau khi châm hương, phải cầm hương với tư thế tay trái ở bên ngoài, tay phải ở bên trong, để hai tay giơ cao ngang mày, cung kính hành lễ.
Khi đi chùa chiền chỉ nên thắp 1 nén hương theo đúng quy định.
- Sau khi thắp hương, dùng hai tay để cắm hương vào lư hương, bắt đầu làm lễ cúng bái.
- Khi dâng hương, miệng nên ngậm lại, ngoài việc thầm cầu trong lòng, hoặc tụng niệm nhỏ, không nên nói chuyện với người đứng bên cạnh.
- Trong thời gian thắp hương, không nên đưa mũi lại gần để ngửi hương.
- Không thắp hương liên tục, kể cả lễ tết. Khi thắp hương tại chùa chiền, theo quy định mỗi người chỉ nên thắp 1 nén hương, không nên thắp quá nhiều hương gây khói mù mịt, ảnh hưởng tới môi trường đồng thời tăng khả năng gây hỏa hoạn.
Cũng theo quan niệm của nhà Phật, chúng ta không nên dùng hương giả, hương điện tử. Dâng hương là một nghi lễ, tuy nhiên nếu không có điều kiện đốt hương thật hoặc đốt quá ít hương nhưng tấm lòng thành tâm, hành động cẩn trọng thì cũng không bị tính là thiếu lễ nghi.
