Việc xử lý rác thải bằng phương pháp chôn lấp chỉ mang tính tạm thời, không đảm bảo việc xử lý rác triệt để, mất nhiều mặt bằng, nên vẫn ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân, nhất là những hộ dân sinh sống gần những bãi chôn lấp rác. Trong đó, phải nhắc tới các bãi rác chôn lấp cũ như: Đèo Sen (TP. Hạ Long), Quang Hanh (TP. Cẩm Phả) trong một thời gian dài gây ô nhiễm nay đã được đóng cửa vĩnh viễn.
Trung tâm xử lý chất thải rắn tỉnh Quảng Ninh của INDEVCO
Theo đó, Trung tâm Xử lý chất thải rắn tỉnh Quảng Ninh của Công ty cổ phần tập đoàn Indevco (INDEVCO) thuộc địa phận xã Hòa Bình, huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh có công suất xử lý là 900 tấn rác/ngày với công nghệ xử lý hiện đại, tiên tiến nhất hiện nay thông qua phân loại tự động, đốt trực tiếp ngay khi rác được vận chuyển về nhà máy. Lượng rác còn lại sau khi đốt phải xử lý chôn lấp tối đa là 5%. Diện tích xây dựng Dự án khoảng 300ha với tổng mức đầu tư dự kiến trên 1.000 tỷ đồng.
Thế nhưng, khi mới chỉ hoạt động đốt rác được vài tháng, từ Quý 3 năm 2018 đến đầu năm 2019, Trung tâm xử lý chất thải rắn của INDEVCO tiếp tục “đi vào vết xe đổ” của các bãi chôn gây ô nhiễm môi trường khi hoạt động xử lý rác thải tại đây quay trở lại chôn lấp.
Lò đốt rác của INDEVCO từ lâu đã không có hoạt động
Theo phản ánh của người dân sống tại địa phận xã Hòa Bình (Hoành Bồ – Quảng Ninh), từ cuối năm 2016 đến nay, mỗi ngày có hàng trăm tấn rác thải được chuyển từ Tp.Hạ Long, Tp.Cẩm Phả, huyện Hoành Bồ, Thị xã Quảng Yên đổ về tập kết tại đây khiến cho môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Mùi hôi thối của rác thải khiến cho đời sống của các hộ dân sống trong bán kính 2km khốn khổ.
Ông Hoàng Văn Hải, trưởng thôn Đồng Lá, xã Hòa Bình bức xúc: “Cái khổ nhất của người dân là, trong quy hoạch dự án sẽ lấy hết diện tích đất ở, đất nông nghiệp của mấy chục hộ. Và thực chất bản đo vẽ, kiểm đếm của từng hộ đã được phê duyệt. Trong suốt 5 năm qua nhà đầu tư yêu cầu người dân không được xây dựng, sửa chữa nhà cửa, chuồng trại chăn nuôi sản xuất kinh tế, nhưng đến nay, chủ đầu tư chưa có một động thái nào với người dân”.
Bãi rác khổng lồ chờ chôn lấp - Ảnh do người dân cung cấp
“Tệ hại hơn, 5 năm qua, trong quá trình xây dựng trung tâm xử lý rác thải cũng là thời gian họ ào ạt san gạt, khai thác triệt để nguồn than ở đây. Họ tạo ra những tiếng nổ mìn rung chuyển, nứt lở nhà cửa. Bãi thải, bụi than gây ô nhiễm nghiêm trọng dân cư xóm Trảng Xi”, ông Hải cho biết.
Bà Lý Thị Nhất, người dân trong khu lên tiếng: “Nhà tôi nứt hết, mưa dột nắng thì nóng, muốn sửa nhưng không được, không những thế toàn bộ ao cá, chuồng trại của nhiều hộ dân trong xóm đều bị vùi lấp bởi đất đá bãi thải từ dự án. Nhiều hôm có những dòng nước lúc thì màu vàng lúc thì màu đỏ rất đáng sợ cứ trôi chảy vào đồng áng nhà cửa, trồng cây cấy lúa là bị chết”.
Hàng trăm tấn rác thải đổ về đây mỗi ngày được xử lý theo công nghệ... chôn
Ông Lý Tài Minh cho hay, "Từ tháng 7/2015, mưa lũ đã cuốn đất đá nhấn chìm toàn bộ vườn tược, trang trại của gia đình tôi, thiệt hại cả trăm triệu bạc. Suốt bao năm gia đình tôi cũng như các hộ bị thiệt hại khác đã kiến nghị nhiều lần mà vẫn chưa được giải quyết. Đặc biệt, đó cũng là khoảng thời gian nhà đầu tư yêu cầu người dân không được xây dựng, sửa chữa nhà cửa, chuồng trại chăn nuôi sản xuất kinh tế gây thiệt hại rất lớn mà không một đồng hỗ trợ.”
“Nhưng kinh khủng nhất phải nói là cái cách họ xử lý rác thải. Không đốt, rác chất như núi, xử lý qua loa khiến cho cả một vùng nhiễm mùi ô uế nồng nặc. Dân thì sức khỏe ngày một suy yếu, sông Diễn Vọng thì đã chết, liệu chủ đầu tư dự án có phải chịu trách nhiệm và trách nhiệm đó đến đâu? Chúng tôi đề nghị tỉnh xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật trả lại sự công bằng cho dân”, ông Minh nói.
Theo lời ông N.V.T, là một trong những tài xế lái xe chở rác đến Trung tâm này, thì để có thể đi vào bên trong Trung tâm xử lý chất thải rắn của INDEVCO là không hề dễ dàng, thậm chí bên trong cũng được lắp đặt hệ thống camera quan sát và các đồn, bốt nằm rải rác để xử lý ngay khi có bất kỳ “người lạ” hay “người có dấu hiệu khả nghi” nào xuất hiện.
Rác thải được chở đến 1 bờ vực sâu bên trong Trung tâm để đổ và chôn lấp
Cũng theo ông N.V.T, từ sau khi bị một số cơ quan truyền thông phản ánh, hoạt động chôn lấp rác thải có phần lắng xuống, kín đáo hơn. Hầu như các bãi rác khổng lồ có thể nhìn thấy bằng mắt thường cũng đã được chôn lấp, việc xả thải ra sông Diễn Vọng cũng chỉ khi nào có dòng nước dâng cao hoặc trời mưa, nhằm che dấu dòng nước thải đen hôi thối. Không chỉ chôn lấp rác thải gây ô nhiễm môi trường, không ít người cho rằng INDEVCO hiện đang lấy danh nghĩa xử lý chất thải để ngấm ngầm khai thác than tại khu vực này.
Với những phản ánh của người dân sinh sống tại khu vực ảnh hưởng bởi hoạt động xử lý rác thải của Trung tâm xử lý rác thải rắn tỉnh Quảng Ninh, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh, những sai phạm của Tập đoàn INDVECO sẽ phải xử lý. HĐND tỉnh sẽ đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc, sai đến đâu xử lý đến đó, gây thiệt hại bao nhiêu thì phải bồi thường thiệt hại bấy nhiêu. Theo đó, kết quả sẽ được trả lời bằng văn bản đến từng hộ dân, chậm nhất là trong tháng 6/2019.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin./.
