Bé khóc thét từng cơn, nôn ra sữa sau đó bỏ bú do ruột bị lồng lên nhau
Theo một thống kê cho thấy có đến 85% trẻ dưới một tuổi bị mắc lồng ruột cấp, bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính. Song phổ biến hơn cả là các bé trai bụ bẫm.
Cách đây không lâu, đại diện Khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đơn vị y tế này tiếp nhận trường hợp bé: Nguyễn Ngọc L.(11 tháng tuổi), thường trú tại Hoàng Mai, Hà Nội trong tình trạng quấy khóc, nôn trớ, kèm theo nhiều biểu hiện bất thường.
Gia đình cháu bé cho biết, khi đang bú mẹ thì đột nhiên bé L. khóc thét từng cơn, dữ dội, sau đó ưỡn người và bỏ bú, “Mỗi cơn khóc kéo dài vài phút sau đó con mệt quá nên thiếp đi. Lúc hết khóc thì con nôn trớ ra sữa”, chị Lê Thị Mai H. (mẹ cháu L.) cho hay.
Qua thăm khám lâm sàng và xét nghiệm, siêu âm ổ bụng, kết quả cho thấy hình ảnh ruột phía trên chui vào lòng của đoạn ruột phía dưới theo chiều nhu động. Các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị lồng ruột cấp và chỉ định phương pháp gây tĩnh mạch và tháo lồng bằng bơm khí/nước cho bé.
Do chưa có dấu tắc ruột và chưa có dấu hiệu nhiễm độc nên ca thủ thuật tháo lồng ruột diễn ra chỉ trong khoảng 30 phút, các bác sĩ tiến hành dùng dụng cụ bơm hơi kín có theo dõi áp lực < 90mmhg="" qua="" đặt="" sonde="" hậu="" môn="" và="" tháo="" lồng="" thành="" công="" cho="">
PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai cho hay: “Trường hợp bé bị lồng ruột cấp không phải là hiếm gặp, tại khoa Nhi của bệnh viện vẫn thường xuyên tiếp nhận các ca bệnh nhi bị lồng ruột. Đây là một mặt bệnh ít xảy ra ở người lớn và thường gặp là ở trẻ em khoảng từ 1 đến 2 tuổi trở xuống tuy nhiên biểu hiện khá khó nhận biết”.
BS Dũng khuyến cáo, lồng ruột là một dạng bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ có diễn tiến nhanh với nhiều biến chứng nguy hiểm, do đó, các bậc phụ huynh cần lưu ý để sớm phát hiện và đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.
Yếu tố nguy cơ dẫn đến trẻ mắc lồng ruột cấp
Trong tất cả các yếu tố nguy cơ dẫn đến lồng ruột cấp, các chuyên gia nhấn mạnh nguyên nhân thực thể và nguyên nhân tự phát. Lồng ruột không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng gọi là lồng ruột vô căn hay lồng ruột tự phát. Lồng ruột tự phát chiếm khoảng 75 - 90% số ca lồng ruột.
Cũng có nhiều ý kiến cho rằng, nhiều trẻ năng động, khỏe chơi trong lúc nô đùa, người lớn tung hứng trẻ, khiến trẻ bị lồng ruột. Song đây không được đánh giá là tác nhân chính.
Một số nghiên cứu khác cho rằng ở trẻ nhỏ có sự mất cân đối về kích thước giữa hồi tràng và van hồi manh tràng nên dễ xảy ra lồng ruột hay viêm hạch mạc treo cũng có liên quan đến cơ chế lồng ruột.
Dấu hiệu cho thấy trẻ bị lồng ruột cấp
Theo PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ: Nếu trẻ có các dấu hiệu như đột ngột đau bụng dữ dội, quấy khóc từng cơn, bỏ bú, có thể kèm theo nôn ói nhiều lần thì đó là dấu hiệu của lồng ruột cấp ở trẻ nhỏ.
Bệnh thường gặp khi trẻ đang ăn uống bình thường bỗng khóc thét, bỏ bú, da tím tái, báo hiệu khúc ruột bắt đầu lồng vào nhau.
Sau đó trẻ tạm thời nín khóc, thậm chí bú lại nhưng khi cơn đau tái phát, trẻ lại khóc từng cơn, ưỡn người, không bú được, nôn.
Vài giờ sau, trẻ mệt lả, da xanh nhợt. Khoảng 6-12 tiếng sau, trẻ đi cầu ra máu tươi có lẫn chút nhầy.
Nhìn trẻ giảm sút rõ rệt: da tái, môi khô, mạch nhanh, người lạnh, mắt trũng. Nếu cứ trong tình trạng đó 24 giờ không xử trí gì trẻ sẽ bị nôn liên tục, bụng trướng dần lên, da toàn thân lạnh, nhợt nhạt, mạch nhanh, nhỏ, thở gấp nông, dấu hiệu ruột bắt đầu hoại tử.
Ngoài bệnh cảnh trên, đối với những trẻ đang bị sốt, ho, nhiễm siêu vi hay những trẻ đã từng bị lồng ruột thì việc trẻ đột ngột quấy khóc từng cơn cũng là một dấu hiệu nghi ngờ lồng ruột.
Cách xử lý khi trẻ bị lồng ruột cấp
Hiện tại, y khoa có nhiều phương pháp điều trị lồng ruột như tháo lồng bằng bơm hơi đại tràng, tháo lồng bằng thụt Baryt đại tràng, tháo lồng bằng thụt nước muối sinh lý vào đại tràng, phẫu thuật tháo lồng bằng tay, phẫu thuật cắt nối ruột, điều trị bằng phẫu thuật nội soi...
Trường hợp bệnh nhi được đưa đến bệnh viện quá muộn, tình trạng bệnh nghiêm trọng thì phải phẫu thuật. Điều trị trường hợp này rất phức tạp, thời gian điều trị lâu dài. Có những trường hợp phát hiện quá muộn, bệnh nhi bị nhiễm độc, nhiễm trùng nên tử vong.