Như đã đưa tin, kết thúc kiểm toán tại Sabeco, KTNN đã yêu cầu đơn vị này phải nộp bổ sung 408 tỉ đồng tiền thuế TTĐB. Ngay sau đó, Sabeco đã có văn bản gửi tới Bộ Tài chính, Công thương cho rằng đã làm đúng theo quy định pháp luật nên việc phải nộp thêm thuế là vô lý.
Có hay không hình thức chuyển giá của Sabeco?
Cụ thể, KTNN vừa kiến nghị truy thu thuế Sabeco vì cơ quan thuế trước đó đã áp mức giá của công ty mẹ là đơn vị sản xuất thay vì áp giá của công ty thương mại trước khi bán ra ngoài hệ thống.
Theo bà Trương Thị Việt Hương, Kiểm toán trưởng KTNN Khu vực 4, thực ra, thuế tiêu thụ đặc biệt đánh vào khâu sản xuất và xác định ở giá bán ra cuối cùng của khâu sản xuất. Với mô hình tổ chức sản xuất của Sabeco, thì Sabeco đã thành lập Công ty TNHH MTV Thương mại Sài gòn Sabeco để tiêu thụ sản phẩm của Bia Sài Gòn.
Đối với các sản phẩm của Bia Sài Gòn, mô hình tổ chức sản xuất này là 100% vốn của công ty mẹ. Sau đó, công ty TNHH một thành viên thương mại Sài gòn thành lập nên các công ty liên kết, các công ty con có vốn nhà nước là vốn của công ty mẹ từ 90-94,95%. Và các công ty TM khu vực thì bán các sản phẩm của Bia Sài Gòn ra đại lý cấp 1.
Đây là một mô hình khép kín của Tổng công ty Bia Rượu và Nước giải khát Sài Gòn. Do đó, không chỉ chi phối về vốn, Tổng công ty Sabeco còn có quyền quyết định từ khâu nguyên liệu đầu vào đến giá bán ra, trong khi lợi nhuận cuối cùng của các công ty cũng chuyển về Sabeco.
Do đó, “trong báo cáo của mình, Kiểm toán Nhà nước xác định khâu cuối cùng là ở các công ty thương mại khu vực trước khi bán ra cho các đại lý”- bà Hương nhấn mạnh.
Bà Hương khẳng định: “Đây là một lổ hổng. Chính vì thế mà KTNN đã kiến nghị lên Bộ Tài chính để điều chỉnh quy định. Tuy nhiên, nếu xét từng đơn vị thì có thể coi đây là một hình thức chuyển giá. Nhưng do xem xét hết một quá trình của Sabeco, thì lợi nhuận thu được sau khi xác định giá tính thuế, của các công ty con lại chuyển về cho công ty mẹ, cho nên không xác định đây là hình thức chuyển giá của Sabeco”.
Tuy nhiên, bà Hương cũng cho biết “Thông tư 05 chỉ quy định chung là cơ sở thương mại chứ không quy định rõ độc lập hay không độc lập. Vì thế, chúng tôi đã kiến nghị Bộ Tài chính để sửa đổi thông tư theo hướng thay đổi cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt, trong đó xác định rõ các công ty thương mại là công ty con là công ty độc lập để tính thuế cho cụ thể”.
Bia Sài Gòn phải nộp 408 tỷ tiền thuế.
“Sabeco chắc chắn phải nộp thuế truy thu”
Theo quy định, bia sản xuất ra sẽ phải nộp thuế TTĐB với mức 50% tại thời điểm năm 2013, song giá nào để làm mốc tính thuế rất quan trọng, quyết định mức thuế phải nộp. Để tránh trường hợp doanh nghiệp sản xuất bia (hay các mặt hàng chịu thuế TTĐB khác) chuyển giá, khai giá bán ra thấp để được nộp thuế ít đi, Bộ Tài chính đã có thông tư 05/2012 quy định: nếu nhà sản xuất bán hàng qua cơ sở kinh doanh thương mại thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất nhưng không thấp hơn 10% giá bán bình quân của cơ sở thương mại bán ra...
Sau khi có kiến nghị của KTNN, Sabeco đã đưa ra nhiều lý do để đề nghị các cơ quan chức năng nghiên cứu, không thu thêm thuế TTĐB của tổng công ty này. Nhiều người đặt câu hỏi về tình huống Sabeco sẽ không chấp hành thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước thì trách nhiệm thuộc về cơ quan nào?
Bà Hương khẳng định, “theo luật quy định, trách nhiệm đầu tiên phải thuộc về Sabeco, sau đó là các cơ quan liên quan”. Hơn nữa “Kiểm toán Nhà nước không phải chỉ căn cứ 1 điều trong Thông tư 05 để kết luận về kiến nghị truy thu thuế TTĐB đối với Sabeco mà còn căn cứ vào cơ sở sản xuất, cơ cấu điều hành của Sabeco”- bà Hương nhấn mạnh.
Bà Hương còn cho biết: “Bản thân công ty Sabeco cũng đã nói rằng, trước khi thực hiện kiến nghị, đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Công Thương làm việc với Kiểm toán Nhà nước xem xét Sabeco chưa thực hiện hoặc nếu thực hiện thì phải có thêm cả công ty này công ty kia vào để đảm bảo đồng bộ thị trường, chứ họ không từ chối thực hiện trách nhiệm của mình”.
Trả lời câu hỏi về việc có thực hiện truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt của Tổng công ty Bia Rượu và Nước giải khát Sài Gòn, khi đơn vị này có kiến nghị kết quả kiểm toán về số tiền 408 tỷ đồng, ông Cao Tấn Khổng, Phó tổng KTNN khẳng định: Sabeco chắc chắn phải nộp thuế truy thu.
"Các đơn vị có quyền đưa ra ý kiến khiếu nại, giải trình, nhưng trước tiên phải thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Trong văn bản của mình, Sabeco cũng không từ chối trách nhiệm thực hiện của mình" - Ông Khổng nói.
Cũng theo ông Khổng, Bộ Tài chính có ước lượng vấn đề này, do đó có trình Chính phủ về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt bổ sung. Chính phủ đã trình Quốc hội biểu quyết trong kỳ họp vừa rồi. Nhưng, Luật này đến 1/1/2016 mới có hiệu lực. Trong giai đoạn này, Bộ Tài chính đang soạn dự thảo nghị định để trình Chính phủ nhằm cụ thể hóa các vấn đề của luật để ứng dụng./.
