Sữa mẹ được công nhận là nguồn dinh dưỡng lý tưởng cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, với những bà mẹ cho con bú vì nhiều lý do khác nhau mà sữa công thức đã trở thành nguồn dinh dưỡng duy nhất cho trẻ sơ sinh. Với những kết quả thử nghiệm dưới đây của Hội đồng Người Tiêu dùng Hồng Kông, có thể các bà mẹ sẽ phải xem xét kỹ hơn loại sữa bột đang cho con dùng.
Ngày 17/8 vừa qua, Hội đồng Người Tiêu dùng Hồng Kông đã kiểm tra 15 loại sữa bột công thức đóng gói trên thị trường và phát đi thông báo, tất cả các mẫu này đều chứa chất gây ô nhiễm 3-MCPD. Trong số đó, 1 mẫu sữa được phát hiện vượt ngưỡng 3-MCPD gây ô nhiễm, và 9 mẫu được phát hiện có Gene gây ung thư glycidol. Hai chất này được hình thành trong quá trình tinh chế chất béo thực vật ở nhiệt độ cao. Các nghiên cứu cũng tiết lộ rằng thông qua quá trình thủy phân trong các đường ruột, những đặc tính độc học của 3-MCPD và glycidol sẽ được giải phóng . Vì vậy, một lượng vừa đủ sẽ không gây hại đến sức khỏe của bé.
3-MCPD là gì và có hại thế nào?
Các mẫu thử được phát hiện đủ đảm bảo an toàn về phụ gia thực phẩm nhưng lại vượt quá tiêu chuẩn trong sữa bột dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hàm lượng 3-MCPD trên mỗi kg mẫu thử từ 13 - 120 microgam.
Mẫu chứa 3-MCPD thấp nhất là sữa công thức đậu nành cho trẻ sơ sinh Similac Sensitive Isomil Soy của hãng Abbott (chỉ 13 microgam/kg). Mẫu có hàm lượng 3-MCPD cao nhất là Bellamy’s Organic (120 microgam 3-MCPD), tiếp theo là Meiji (27 microgam/kg).
Với em bé 1 tháng tuổi nặng 4,3 kg, thì lượng 3-MCPD tối đa cho phép hàng ngày chỉ 17,2 microgam. Đối với những trẻ chỉ được nuôi bằng sữa công thức thì nguy cơ sức khỏe sẽ rất cao.
Nếu tiêu thụ 3-MCPD quá mức, chất gây ô nhiễm này sẽ làm hỏng các chức năng thận và hệ thống sinh sản của các bé trai (dựa trên kết quả thử nghiệm từ động vật).
Glycidol là chất gây ung thư
Glycidol là chất độc gen và gây ung thư. Glycidyl alcohol có trong thực phẩm dưới dạng glycidyl ester (GE). Trong dinh dưỡng hàng ngày, chúng ta cũng nên giảm thiểu lượng GE từ thực phẩm.
GE đã được phát hiện trong 9 mẫu sữa, có hàm lượng từ 1.1 - 29 microgam/kg, tất cả đều thấp hơn mức tối đa của EU là 50 microgam/kg. Hàm lượng GE cao nhất là sữa bột dành cho trẻ sơ sinh Smart Baby của hãng Snow Brand của Australia. Sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh Meiji của Nhật Bản chứa 27 microgam/kg.
Ngoài ra, Hội đồng cũng đã kiểm tra hàm lượng thực tế của 33 chất dinh dưỡng, năng lượng và DHA trong sữa bột. Kết quả cho thấy, hàm lượng dinh dưỡng của nhiều loại sữa bột thấp hơn giá trị công bố, tệ nhất là thấp hơn khoảng 40%. Hàm lượng DHA dao động từ 45 đến 45 trên 100 gram.
Sữa bột công thức dành cho trẻ sơ sinh Illuma của Wyeth, giá đắt nhất trong số các nhãn hiệu được khảo sát, được phát hiện có hàm lượng vitamin A ít hơn 21,9% so với công bố. Lượng vitamin B3 trong sữa bột dành cho trẻ sơ sinh của Meiji cũng ít hơn 14% so với chỉ định.
Hãng Wyeth cho biết, nguyên nhân kết quả không đồng nhất là do các phương pháp thử nghiệm giữa nhà sản xuất và hội đồng có thể khác nhau.
Còn Meiji cho biết, sữa của họ tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế do Ủy ban Codex Alimentarius (CAC), một cơ quan tiêu chuẩn thực phẩm toàn cầu đặt ra.
Hội đồng Người tiêu dùng nhận định rằng sữa bột công thức dành cho trẻ em không phải là hàng hóa thông thường, mà là thực phẩm quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ sơ sinh. Chất lượng và độ an toàn của sản phẩm là vô cùng quan trọng.
Trung tâm An toàn Thực phẩm cho biết, Hồng Kông không có luật điều chỉnh 3-MCPD và glycidyl este trong sữa công thức trẻ em nhưng họ kêu gọi các nhà sản xuất giảm mức độ chất gây hại nếu có thể.
Lưu ý cần khi mua và pha sữa bột cho trẻ
Hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm có thể tham khảo, nhưng mỗi trẻ sơ sinh có thể chất và nhu cầu khác nhau. Do vậy, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có những điều chỉnh tương ứng nếu cần thiết.
Đong chính xác lượng nước và sữa theo hướng dẫn trên bao bì của sữa công thức. Kích thước của muỗng canh là khác nhau đối với mỗi thương hiệu, vì vậy hãy sử dụng muỗng được cung cấp trong hộp sữa.
Hàm lượng protein trong sữa công thức tương đối cao hơn, sẽ làm quá tải thận còn non nớt của trẻ sơ sinh và gây ra những hậu quả xấu như mất nước, tiêu chảy và tổn thương não. Vì vậy, sản phẩm dinh dưỡng công thức (follow up formula) không thích hợp cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi.
Sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh không có vi khuẩn. Do đó, nên dùng nước đun sôi để nguội không thấp hơn 70ºC để pha sữa công thức cho trẻ dưới 6 tháng tuổi và mỗi lần chỉ nên pha một khẩu phần đủ ăn.
Sữa bột pha sẵn cho trẻ nên được uống ngay và không nên để quá lâu ở nhiệt độ phòng. Chỉ được dùng trong vòng 2 giờ sau khi pha.
Không sử dụng lò vi sóng để hâm sữa công thức vì có thể làm trẻ bị bỏng do nhiệt không đều. Sử dụng máy hâm sữa và làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất;
Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi không nên uống sữa dê, sữa đậu nành, sữa nguyên chất hoặc ít béo, sữa đặc.
Trẻ sinh non, nhẹ cân ( nhở hơn 2,5kg), khả năng miễn dịch kém hoặc bị thương dễ bị nhiễm khuẩn hơn. Vì sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh có thể không hoàn toàn vô trùng, nên hãy chọn sữa công thức dạng lỏng đã được tiệt trùng.
