Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách gói bánh chưng
1. Nguyên liệu gói bánh
Lá dong
Chuẩn bị lá dong gói bánh, nên chọn mua loại lá dong xanh bánh tẻ không non cũng không quá già bởi lá non và lá già gói sẽ dễ bị rách, màu sắc bánh cũng không được xanh mà sẽ chuyển màu vàng nhạt.
Bước chọn lá bánh rất quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến màu xanh của bánh sau khi luộc. Nếu mua nhiều lá dong mà chưa sử dụng ngay bạn hãy bó lại và dựng đứng lá bánh lên, cho ngâm cuống lá vào chậu, như là cắm hoa vậy.
Mỗi cái bánh cần 4 lá dong để gói.
Lá dong và lạt dùng để gói bánh chưng
Lạt gói bánh
Chuẩn bị lạt, lạt ở đây là loại dẻo và dai lấy từ các cây giang, vồ. Lạt càng mềm càng tốt, bạn nên ngâm nước trước khi gói bánh để tăng độ dẻo dai của dây.
Mỗi một chiếc bánh cần khoảng 2-4 chiếc lạt tuỳ bạn muốn buộc hình chữ thập (2 lạt) hay hình vuông (4 lạt) trên bánh.
Gạo nếp gói bánh
Chọn mua gạo nếp ngon để gói bánh. Chọn loại nếp có hạt đều, mẩy ngon nhất là loại nếp cái hoa vàng, vừa thơm vừa dẻo. Ngoài ra, loại gạo nếp nương của Điện Biên cũng rất thơm ngon.
Đỗ xanh
Chọn mua đỗ xanh. Bạn nên nấu trước khi gói để khi luộc bánh chưng hạt đỗ xanh sẽ nhừ và không còn nhìn thấy hạt, sẽ đẹp mắt và ngon hơn.
Mỗi chiếc bánh có thể gói từ 0,5 đến 1kg gạo.
Nguyên liệu để gói bánh chưng
Thịt ba chỉ
Thịt ba chỉ, chọn loại ba chỉ gồm cả bì, tốt nhất nên chọn thịt ba chỉ phần mỡ và bì nhiều hơn thịt nạc. Bánh sẽ ngon hơn. Hoặc nếu không bạn có thể chọn thịt sấn vai cũng rất ngon.
Gia vị
Gia vị không thể thiếu là muối và hạt tiêu. Sau khi ngâm gạo nếp nên trộn muối vào gạo để bánh được đậm vị hơn, hạt tiêu sẽ được ướp với muối vào thịt ba chỉ, ướp 30p trước khi gói
2. Sơ chế nguyên liệu làm nhân bánh
Đỗ xanh
Đỗ xanh bạn hãy đãi sạch, cho một chút muối sau đó cho vào nồi hấp chín để cho phần đỗ nhuyễn ra. Bạn có thể vo tròn thành từng nắm hoặc ước lượng bằng muôi .
Thịt ba chỉ
Thịt ba chỉ bạn hãy thái thành từng miếng có độ dài chừng 7-10 cm, dày chừng 1cm. Ướp muối và hạt tiêu, hành củ thái lát (nếu muốn). Nên ướp trước ki gói 30p cho ngấm.
Gạo nếp
Ngâm gạo nếp cái hoa vàng 2 tiếng trước khi gói và trộn thêm 1 chút muối.
Lá dong
Kỹ thuật tước lá dong
Lá dong bạn hãy rửa thật xanh 2 mặt lá và bắt đầu cắt phần sống lá. Cần phải cắt sát vào lá nhưng tránh làm rách lá, một kinh nghiệm gói bánh chưng cho bạn là hãy cắt sống lá từ đuôi là trở vào, bắt đầu từ giữa lá, đoạn có sống lá nổi lên cao.
3. Cách gói bánh chưng vuông
Có 2 cách để gói bánh chưng vuông là gói bằng tay hoặc gói bằng khuôn. Gói bằng khuôn thường dễ làm và đẹp mắt hơn tuy nhiên sẽ tốn nhiều thời gian để cắt lá và gói bánh hơn. Ở đây imeovat xin chia sẻ cách gói bằng tay trước.
Bước 1
Bạn hãy xếp 2 lá hoặc 4 lá nếu muốn bánh đẹp và cứng hơn . Xếp thành hình dấu cộng, theo kinh nghiệm thì bạn chỉ cần gói 2 lá bánh để tiết kiệm lá hơn, nên để ngửa mặt lá bánh lên để bánh được xanh và dễ bóc, không bị dính
Bước 2
Bạn cho 1 bát con gạo vào giữa phần lá
Cho 1 muôi to đỗ xanh hoặc 1 cục đỗ xanh đã vo tròn vào trước, sau đó cho 1-2 miếng thịt ba chỉ đè lên trên.
Bước tiếp theo bạn hãy tiếp tục đổ 1 lớp đỗ xanh nếu không vo cục, và cuối cùng cho 1 bát con gạo nếp phủ lên trên, nhớ phủ kín.
Lưu ý trong quá trình gói bạn tránh xê dịch vị trí lá banh hoặc các nguyên liệu.
Bước 3
Lần lượt bẻ các lá dong 2 bên phải và trái vào trước, cần chú ý giữ chặt sau đó phần lá dong thừa thì gập méo lại, gấp vuông vắn, nếu thừa nhiều hãy lấy kéo và cắt bớt đi.
Bước 4
2 đầu hở của bánh hãy dùng 2 ngón tay của mỗi tay bóp lá dong vào, rồi gập lại, đầu kia cũng làm tương tự.
Khi bánh đã được định hình hãy cho 4 chiếc lạt xuống dưới bánh (chú ý với người mới gói bánh nên cho lạt xuống trước rồi đặt lá dong lên, không nên đến bước cuối mới cho lạt dễ bị xô bánh.)
Bước 5
Xoắn các dây lạt theo từng cặp đôi, khi bánh đã chắc hãy dùng 2 tay ấn nhẹ xuống để cố định phần gạo, tránh bị xô khi luộc.
Kinh nghiệm luộc bánh chưng
Cho phần sống lá dong đã cắt lúc mới bắt đầu làm xuống đáy nồi, sau đó xếp bánh lên trên. Cho nước lã vào ngập toàn bộ phần bánh rồi đun lửa to đến khi sôi thì giảm bớt lửa.
Xếp bánh chưng kín nồi, khi đun bánh sẽ ngon hơn
Sau đó, cứ 1 tiếng kiểm tra 1 lần để xem mực nước. Nếu mực nước giảm thì phải dùng nước đun sôi đổ thêm vào. Nấu trong 8-10 tiếng sẽ vớt bánh ra.
Sau khi vớt bánh, dùng khăn nhúng nước lã rửa sạch bên ngoài bánh. Tìm chỗ thoáng mát trong nhà, xếp bánh ra rồi đặt 1 tấm ván lên trên.
Tiếp đó cho thêm chậu nước hoặc vật nặng đè lên trên tấm ván để bánh được săn, chắc. Khi bánh nguội hoàn toàn là có thể cắt bánh đem thắp hương trên mâm cỗ ngày Tết rồi.
Ngày Tết Nguyên Đán sắp đến, chúc mọi gia đình đón tết thật vui và ấm cúng bên người thân với món bánh chưng truyền thống thơm ngon, mềm dẻo!
