Nguyên liệu:
Gạo nếp, đỗ xanh, thịt ba chỉ, lá dong, hạt tiêu, thảo quả, gia vị.
Cách làm:
Dù không cần khuôn hay gói bằng khuôn cũng nên ngâm gạo nếp qua đêm để nếp mềm và bánh chưng dẻo. Đỗ xanh cũng vậy, nên ngâm khoảng 3 giờ đồng hồ.
Đầu tiên là đồ đỗ xanh tương tự như đồ xôi để đỗ được tơi và bột. Thịt ba chỉ đem rửa sạch, thái miếng to và ướp cùng gia vị muối, tiêu hành.
Lá dong đem rửa sạch và lau khô. Sau đó dùng dao sắc lọt bỏ bớt phần sương sống mặt sau của lá cho đỡ cứng rồi theo cắt cạnh lá vừa kích cỡ bánh.
Bánh không dùng khuôn để gói nên bạn cần chuẩn bị một chiếc mâm to để có thể nén bánh được chặt. Sau đó chọn 4 chiếc lá dong to đều nhau.
Bạn xếp 2 chiếc lá dong theo hình chữ thập (xếp mặt xanh) sau đó lại lót 2 chiếc lá to (mặt kém xanh) lót bên dưới.
Đong một bát con gạo và dàn đều sao cho thành hình vuông, xếp một nắm đỗ trải đều và đặt miếng thịt ba chỉ lên trên. Dùng một nắm đỗ nữa để phủ lên trên thịt.
Tiếp theo là cuộn lá dong lên. Cuộn 2 bên thành 2 đường thẳng song song đều nhau rồi sau đó gấp 1 đầu còn lại sao cho thành cạnh hình vuông.
Khi một đầu đã chặt thì hãy để bánh nằm đứng và vỗ nhẹ xuống mặt mâm để hạt đỗ nén thật chặt và để cho thêm gạo nếu như bánh hở nhân ra ngoài. Sau đó là gấp đầu cuối cùng của lá bánh thật chặt.
Dùng 2 chiếc lạt buộc song song hai đầu để bánh thật chặt. Sau đó, lại buộc tiếp 2 lạt sao cho tạo thành các hình vuông nhỏ. Xong công đoạn buộc bánh, hãy dùng một chiếc thớt gỗ và đặt lên chiếc bánh và dùng tay nén để bánh chặt hơn.
Một chiếc bánh chưng gói không cần dùng khuôn rất dễ dàng, nhưng để bánh được ngon và đẹp không chỉ ở khâu gói bánh. Bạn phải chọn được nếp ngon, thịt ba chỉ tươi ngon và loại đỗ đồ thật bở.
Khi luộc bánh, bạn hãy lót vài lớp lá dong dưới đáy nồi rồi mới xếp bánh lên trên. Đổ nước ngập bánh rồi đun to lửa sôi sùng sục sau đó mới giảm lửa dần.
Khi đun nước cạn thì thêm nước nhưng là nước sôi chứ không được đổ nước lạnh. Luộc bánh xong thì lại nén bánh một lần nữa để bánh ra hết nước và chặt nếp, chặt thịt hơn bánh mới ngon và vuông đều đẹp.
