Dù có khá nhiều thương hiệu, nhưng thị trường nước uống đóng chai của Việt Nam cơ bản vẫn là sự “thâu tóm” của 2 "ông lớn": Coca Cola & Pepsi.
Khảo sát một số địa điểm ăn uống tại Hà Nội dễ thấy Coca Cola & Pepsi “giành giật” nhau từng khoảng trống trên thị trường. Cụ thể, nơi nào có Pepsi thì chắc chắn vắng bóng Coca và ngược lại. Trung tâm Chiếu phim Quốc gia chỉ cung cấp các sản phẩm của Pepsico. Trong khi đó, rạp chiếu phim Megastar lại là một trong những nơi gần như độc quyền của Coca Cola, từ biển hiệu khu vực cho tới bàn ghế đều có in logo hãng.
Coca Cola và Pepsi: Cuộc chiến không hồi kết
Không chỉ rạp chiếu phim mới là nơi cạnh tranh khốc liệt của hai "ông lớn" này, các cửa hàng đồ ăn nhanh cũng trở thành "mảnh đất" để đua nhau độc quyền. Người yêu thích Coca Cola chắc chắn không bao giờ tìm thấy sản phẩm thuộc thương hiệu này trong chuỗi cửa hàng Lotteria hay KFC.
Nguy cơ từ nước ngọt có gas
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng quốc gia: “Bản chất của nước ngọt có gas sản xuất trên nền nước là chính, sau đó sử dụng thêm các loại đường, phẩm màu, hương liệu (trong đó có các khí cacboric axit,photphoric axit) để cung cấp độ ngọt cho nước uống có gas. Nước ngọt nói chung và nước ngọt có gas nói riêng nhìn chung chỉ cung cấp năng lượng rỗng là chính, không có những vi chất dinh dưỡng thiết yếu”.
Trên 1 lon nước ngọt có gas có ghi rõ các thành phần : nước bão hòa CO2 - đây là công nghệ tạo gas cho nước (Nước ngọt = nước + đường + phụ gia), chính quá trình bão hòa CO2 đã tạo bọt cho nước nên khi uống sẽ có cảm giác sảng khoái. Thành phần đường mía, màu thực phẩm 15OD giúp cho Pepsi và Coca cola có màu nâu caramel hấp dẫn nhưng theo bảng danh mục phụ gia thực phẩm được phép sử dụng do Bộ Y tế ban hành thì chất ký hiệu 15OD có mức an toàn thấp nhất trong nhóm các chất tạo màu nâu caramel.
Thành phần một lon nước ngọt có gas
Thành phần tiếp theo là chất điều chỉnh độ axit, cafein-1 loại chất kích thích, có thể gây nghiện nếu dùng ở hàm lượng cao, chất ổn định 414 và hỗn hợp hương tự nhiên (lấy từ tự nhiên rất ít, chủ yếu là từ pha chế các chất phụ gia, hóa chất).
Chất cafein đối với người trưởng thành có thể nguy hại ít nhưng đối với trẻ em (đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi) sẽ đặc biệt nguy hiểm bởi nó tạo cảm giác hưng phấn, hồi hộp, tim đập nhanh, không tập trung và nặng hơn là có thể khiến trẻ bị tăng động, không kiểm soát được hành vi của mình, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thần kinh.
Nhìn vào thành phần trên 1 lon nước ngọt có gas có thể thấy không có thành phần nào có nguồn gốc từ tự nhiên/ nếu có thì cũng với 1 tỷ lệ rất rất nhỏ. Uống nước ngọt có gas thực chất có thể hiểu là uống nước được pha với các chất phụ gia và cho thêm đường vào đó. Chính vì thế, giá trị dinh dưỡng trong 1 lon nước ngọt có gas gần như không có.
1 chai nước ngọt có gas cung cấp cho cơ thể chúng ta 35g cacbohydrate, 35g đường, 6mg Natri, 0g chất béo, 0g chất đam, 133Kcal. Như vậy có thể thấy nước ngọt có gas chủ yếu cung cấp đường và năng lượng. Lượng đường này vào cơ thể sẽ làm đường trong máu tăng cao, khi năng lượng dư thừa sẽ bị tích lũy dưới dạng mỡ. Thâm chí, lượng Kcal mà nước ngọt có gas cung cấp là từ đường tinh luyện, có nghĩa là Kcal rỗng – một loại năng lượng chỉ mang lại cảm giác nhất thời chứ không có tác dụng xây dựng tế bào, không có giá trị dinh dưỡng và nguy hiểm hơn là nó khiến lượng đường trong máu lên/xuống đột ngột. Không chỉ có vậy, để giải phóng được 100Kcal, chúng ta đã phải đi bộ hơn 30’ & đạp xe đạp 15’ thì mới tiêu được hết lượng Kcal đưa vào cơ thể.
Bảng giá trị dinh dưỡng từ một lon nước ngọt có gas
Nước ngọt có gas không những không bổ dưỡng mà nó còn là thủ phạm gây ra hàng loạt các tác dụng bất lợi bệnh béo phì, tiểu đường, tim mạch, các vấn đề về răng miệng…. “bào mòn” sức khỏe của người tiêu dùng.
Coca Cola & Pepsi “bỏ ngoài tai” những cảnh báo về sự nguy hại đối với sức khỏe người tiêu dùng ?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh- Nguyên Viện trưởng Viện CNSH&CNTP – Đại học Bách khoa Hà Nội: “Một số nhà nghiên cứu ở California (Mỹ) đã chỉ ra rằng trong số các thành phần trong 1 lon nước ngọt cola khi đưa vào cơ thể sẽ sinh ra tế bào lạ, tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư cao”.
Trung tâm khoa học vì lợi ích cộng đồng của Mỹ khẳng định, chất tạo màu nâu caramel trong sản phẩm nước cola đã làm 15.000 người Mỹ bị ung thư và hàng triệu người khác phải đối diện nguy cơ này. Trung tâm khoa học vì lợi ích cộng đồng của Mỹ cũng đã nộp đơn yêu cầu cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm của nước này cấm sử dụng caramel nhóm 4. Tổ chức này cũng yêu cầu 2 hãng nước ngọt đang thâu tóm thị trường này là Pepsi và Coca Cola phải dán nhãn cảnh báo gây ung thư lên nhãn chai.
Trước những thông tin cảnh báo trên, đại diện của 2 thương hiệu này tuyên bố sẽ thay đổi chất tạo màu để không phải dán nhãn cảnh báo ung thư lên sản phẩm vì lo sợ điều này sẽ khiến khách hàng ngừng mua thứ đồ uống trên. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chất tạo màu vẫn được giữ nguyên trong thành phần và chưa có bất kỳ sự thay đổi nào, ít nhất là tại thị trường Việt Nam.
Có thể nói, Coca Cola và Pepsi vẫn đang “vô tư” quảng cáo với những lời lẽ có cánh cùng những chiến lược truyền thông rầm rộ nhằm tiếp cận càng nhiều khách hàng càng tốt mà không có bất cứ sự cảnh báo nào về sự nguy hại mà 2 loại nước uống này có thể gây ra cho người tiêu dùng như đã được khuyến cáo ?
Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin ./.
