Khi bị một sinh vật xâm nhập vào thì cơ thể sẽ nhận biết được sự xâm nhập này và sản xuất ra những chất gọi là kháng thể.
Kháng thể có 2 nhiệm vụ: Tiêu diệt vi sinh vật đó và tồn tại trong máu trong một thời gian dài để bảo vệ cơ thể chống lại chính vi sinh vật đó trong những lần xâm nhập về sau.
Tiêm chủng là việc đưa vaccine vào cơ thể người chưa bị nhiễm bệnh và hệ thống miễn dịch còn nguyên vẹn để kích thích cơ thể đó sản xuất kháng thể, chống lại vi sinh vật trước khi chúng gây bệnh cho cơ thể.
Vaccine hiếm khi có khả năng gây bệnh cho cơ thể.
Vaccine là những chế phẩm được sản xuất từ chính vi sinh vật (hoặc từ một phần cấu trúc) đã bị chết hoặc đã bị làm yếu đi và được tiêm vào cơ thể. Vì vậy vaccine không có khả năng hoặc hiếm khi gây bệnh cho cơ thể.
Thông thường trẻ tiêm vaccine chỉ có các phản ứng nhẹ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm và tự khỏi trong 24h.
Tuy nhiên một số rất ít cơ thể lại có phản ứng mạnh với vaccine như sốt cao, co giật, quấy khóc kéo dài, tím tái, thậm chí là shock và tử vong.
Những nguyên nhân chủ yếu mà trẻ tử vong sau khi tiêm vaccine có thể là do:
1. Do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác
Đây là nguyên nhân hay gặp nhất bởi vì khác với thuốc chữa bệnh dùng đơn lẻ cho từng bệnh nhân thì vaccine trong tiêm chủng mở rộng được dùng hàng loạt cho rất đông đối tượng trong đó chủ yếu là trẻ nhỏ.
Giai đoạn này trẻ rất dễ bị nhiễm trùng hay các bệnh bẩm sinh, là nguyên nhân chính gây ra tử vong thì lại trùng với thời điểm tiêm các loại vaccine.
Các phản ứng nhẹ sau tiêm chủng.
2. Do chất lượng vaccine không đạt yêu cầu
Nếu do vaccine không đảm bảo chất lượng thì có đặc điểm là các tai biến và tử vong xảy ra hàng loạt, cùng một lúc với các chùm ca bệnh liên quan mật thiết với cùng một loại vaccine, cùng một lô vaccine.
Tuy nhiên nguyên nhân này là vô cùng hiếm gặp vì tất cả các lô vaccine trước khi được cấp phép lưu hành đều phải trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt.
3. Do phản ứng quá mẫn cá thể đối với vaccine
Một số rất ít người có phản ứng quá mẫn rất mạnh với vaccine dẫn đến sốc phản vệ mà không phải là do chất lượng của vaccine.
Những trường hợp sốc nếu không được cấp cứu kịp thời dẫn đến tử vong. Trong một số trường hợp với thể sốc tối cấp không hồi phục thì dù được cấp cứu kịp thời vẫn tử vong.
Một số trẻ có phản ứng quá mẫn cảm với Vaccine.
4. Do sai sót trong thực hành tiêm chủng
Đây là nguyên nhân do sai sót của cán bộ tiêm chủng gây ra như: bảo quản vaccine không đúng, tiêm sai chỉ định, tiêm sai liều lượng, tiêm sai đường dùng, tiêm nhầm thuốc.
Nếu do nguyên nhân này thì tai biến thường chỉ xảy ra ở một điểm tiêm chủng và liên quan đến một số cán bộ nào đó.
Các sai sót do thực hành tiêm chủng có thể gây tai biến cho trẻ nhưng khó dẫn đến tử vong trừ tiêm nhầm vaccine với một loại thuốc nào đó có thể gây chết người.
Sai sót trong thực hành tiêm chủng cũng là một trong những nguyên nhân gây tử vong.
5. Không rõ nguyên nhân
Rất nhiều trường hợp tử vong mặc dù được điều tra rất kỹ lưỡng, khách quan, khoa học nhưng vẫn không thể xác định được nguyên nhân. Trong trường hợp này tử vong được xếp vào nhóm không rõ nguyên nhân.
Đây là một vài nguyên nhân cơ bản dẫn tới tử vong cho trẻ sau khi tiêm Vaccine, vì vậy các bậc phụ huynh cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng thông tin tiêm chủng, địa điểm tiêm cũng như tình trạng sức khỏe của trẻ khi đưa trẻ đi tiêm để hạn chế những rủi ro đáng tiếc nhất.
Phản ứng sau tiêm chủng hiếm gặp.
